Aleksander Fornalski

Aleksander Fornalski, znany również jako Marek, Aleksandrowicz oraz Aleksander Markowski, urodził się 8 grudnia 1899 roku w Fajsławicach, a zmarł 22 sierpnia 1937 roku w Moskwie. Był polskim działaczem komunistycznym, publicystą, sekretarzem Centralnego Wydziału Rolnego KPP, a także członkiem Sekretariatu Krajowego KC KPP oraz kierownikiem Centralnej Techniki KPP.

Życiorys

Był synem Antoniego i Marcjanny, miał rodzeństwo: Małgorzatę, Feliksę, Stanisława, Franciszka i Leona. W czasie nauki w lubelskim gimnazjum angażował się w młodzieżowe kółka socjalistyczne. W 1915 roku ewakuował się z rodziną do Carycyna, gdzie w maju 1917 roku ukończył szkołę, a następnie rozpoczął studia na wydziale matematyczno-fizycznym uniwersytetu w Rostowie nad Donem. W tym okresie wstąpił do lokalnej grupy SDKPiL.

W styczniu 1918 roku dołączył do 1 Rewolucyjnego Oddziału Czerwonej Gwardii w Carycynie. Od marca do grudnia 1918 roku współpracował z redakcjami bolszewickich gazet, takich jak „Jużnaja Prawda”, „Sołdat Riewolucyi” oraz „Izwiestia CIK Donskoj Sowietskoj Riespubliki”, gdzie zajmował się działem wojskowym oraz korespondencją z frontu, a także pisał artykuły wstępne. Następnie pracował w Wydziale Wygnańczym Komisariatu Polskiego w Saratowie, gdzie przystąpił do RKP(b) oraz do lokalnej grupy Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. Od marca 1919 roku służył w 1 Brygadzie Zachodniej Dywizji Strzelców, pełniąc funkcje przewodniczącego Wojskowego Trybunału Rewolucyjnego, komisarza do spraw zaopatrzenia oraz komisarza sztabu 1 Brygady. Pod koniec 1919 roku został przekazany do dyspozycji Rady Wojskowo-Rewolucyjnej 16 Armii. Wkrótce po tym wrócił do Polski z matką i rodzeństwem.

Latem 1920 roku pracował w Tymczasowym Komitecie Rewolucyjnym Polski (TKRP) w Białymstoku, gdzie zorganizował Komisariat do spraw Oświaty i pełnił funkcję kierownika Wydziału Oświaty w okręgu białostockim oraz redaktora „Wiadomości Białostockiego Komitetu Rewolucyjnego”. Był także członkiem Komitetu Miejskiego (KM) KPRP w Białymstoku.

Od jesieni 1920 roku pracował w Wydziale Politycznym 3 Armii. W listopadzie 1920 roku przeszedł krótki kurs w Uniwersytecie Komunistycznym im. Swierdłowa, a następnie działał w Biurze Polskim KC RKP(b). Był instruktorem Wydziału Mniejszości Narodowościowych przy KC RKP(b). W styczniu 1922 roku przybył do Polski, gdzie zaangażował się w działalność KPRP, zaczynając jako II sekretarz i członek egzekutywy Komitetu Okręgowego (KO) KPRP w Zagłębiu Dąbrowskim, a od końca 1922 do połowy 1924 roku jako jeden z kierowników Centralnej Techniki KPRP. Uczestniczył w II Zjeździe KPRP jesienią 1923 roku pod Moskwą. W latach 1923–1924 studiował matematykę na Uniwersytecie Warszawskim. Od końca 1924 roku pełnił funkcję sekretarza Centralnego Wydziału Rolnego KC KPRP/KPP.

W latach 1925–1927 był więziony za swoją działalność komunistyczną. Po zwolnieniu na krótko wyjechał do ZSRR, a od początku 1928 roku pełnił rolę sekretarza KO w Łodzi. Następnie działał w Zagłębiu oraz w Okręgu Warszawa Podmiejska. W latach 1929–1930 studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, a od czerwca 1930 roku był aspirantem Katedry Leninizmu w tej instytucji. Od czerwca 1931 do końca 1932 roku był instruktorem KC KPP oraz kierownikiem Centralnej Techniki KPP. W latach 1933–1934 działał w imieniu Kominternu we Francji i Niemczech. Od lata 1934 roku był członkiem Sekretariatu Krajowego KC KPP. W lipcu i sierpniu 1935 roku uczestniczył w VII Kongresie Kominternu w Moskwie.

W okresie wielkiego terroru, 16 grudnia 1936 roku został aresztowany przez NKWD. 22 sierpnia 1937 roku Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR skazało go na śmierć pod zarzutem „udziału w organizacji szpiegowsko-terrorystycznej”. Został stracony tego samego dnia, skremowany w krematorium na Cmentarzu Dońskim i pochowany anonimowo. Zrehabilitowany 4 maja 1955 roku decyzją Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR.