Abstrakcja (sztuka)

Abstrakcja w sztukach plastycznych

Abstrakcja (łac. abstractio „oderwanie”) to w kontekście sztuk plastycznych forma dzieła, która nie zawiera cech ilustracyjnych, a artysta nie stara się odwzorować rzeczywistości.

Twórcy wykorzystują różnorodne środki wyrazu, które umożliwiają im „przedstawienie czegoś”. Sztuka abstrakcyjna określana jest także jako sztuka nieprzedstawiająca lub niefiguratywna.

Jest to forma sztuki niezwykle zróżnicowana, w której można dostrzec różne nurty, czasami związane z pojedynczym artystą.

Treść dzieła abstrakcyjnego

Problemy, które interesują artystów, zawsze dotyczą zarówno treści, jak i formy. Forma w sztuce abstrakcyjnej może przybierać różne kształty, co udowadniają dotychczasowe dzieje sztuki. To, co odróżnia sztukę abstrakcyjną od sztuki nieabstrakcyjnej, to brak rozpoznawalnych obiektów. Sztuka abstrakcyjna jest najbardziej zbliżona do muzyki: w obu dziedzinach sztuki ilustracja tematu nie jest przedstawiana bezpośrednio, lecz poprzez specyficzne środki wyrazu, takie jak rytm, barwa, kontrast, walor, różne wielkości i inne elementy.

Te same formalne wyzwania dotyczą również artystów pracujących w tzw. sztuce przedstawiającej czy figuratywnej, jednak w ich przypadku elementy te mogą być mniej dostrzegalne dla odbiorcy, który może skupić się na warstwie ilustracyjnej.

Odpowiedź na pytanie, co wyraża abstrakcja, jest tak samo trudna, jak pytanie o sens dzieła: w warstwie wizualnej przedstawia to, co można zobaczyć jako linie, plamy i punkty, które można opisać, zmierzyć i sfotografować – natomiast w warstwie znaczeniowej może kryć się dosłownie wszystko. Mogą to być zarówno emocje, jak i koncepcje filozoficzne, zabawa formą oraz rozwiązywanie osobistych problemów autora, o których nie chce (nie może lub nie potrafi) mówić wprost.