Abraham Alter Fiszzon

Abraham Alter Fiszzon (ur. 1843 lub 1848 w Berdyczowie, zm. 15 stycznia 1922 w Harbinie) był żydowskim aktorem oraz reżyserem teatralnym, uznawanym za pioniera i dyrektora teatru żydowskiego.

Życiorys

Otrzymał religijną edukację i w młodym wieku poznał Abrahama Goldfadena oraz Abrahama Bera Gottlober. W wieku 17 lat opuścił rodzinny dom, kierując się do Żytomierza. Był nie tylko aktorem, ale także autorem popularnych pieśni weselnych i biesiadnych, pisał również dramaty i komedie. W Rosji założył jidyszową trupę teatralną, którą prowadził od około 1874 roku aż do 1917, występując m.in. w Galicji.

Swoją karierę artystyczną rozpoczął jako śpiewak brodzki, występując w Odessie z zespołem N.M. Szajkiewicza.

W czasach cesarskiej Rosji, kiedy teatr żydowski był zakazany, prowadził wędrowną trupę, która udawała Niemców i posługiwała się językiem będącym mieszanką niemieckiego i jidysz. Oprócz występów z zatrudnionymi aktorami, występował również z rodziną, w tym z żoną Bragińską oraz adoptowanym synem Miszą i jego żoną Wierą Zesławską. Repertuar trupy obejmował przede wszystkim utwory Goldfadena, Josefa Lateinera, Borysa Tomaszewskiego i wielu innych. W 1905 roku przybył do Warszawy, gdzie występował z zespołem Abrahama Izaaka Kamińskiego.

W trakcie wojny domowej w Rosji planował przedostać się z Syberii do Stanów Zjednoczonych, jednak trafił do Szanghaju, a później do Harbinu, gdzie zmarł i został pochowany. Jego wspomnienia były publikowane w rosyjskich gazetach oraz w Harbinie, Odessie, Warszawie, a po jego śmierci również w Nowym Jorku.

Jako aktor brał udział w żydowskich filmach w języku jidysz.