24 Batalion Straży Granicznej to jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Realizując postanowienia uchwały Rady Ministrów z dnia 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych wydał rozkaz 9 listopada 1922 roku, w którym zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”. W ramach tej formacji wprowadzono nową organizację wewnętrzną. 24 batalion celny został przekształcony w 24 batalion Straży Granicznej.
24 batalion Straży Granicznej działał w strukturach Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Sarnach, a jego dowództwo miało siedzibę w Rokitnie. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych, składająca się z trzech plutonów, przy czym każdy pluton dysponował dwoma karabinami maszynowymi. Dowódca batalionu miał uprawnienia dyscyplinarne porównywalne z dowódcą pułku. Całkowity stan osobowy batalionu wynosił 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów.
W 1923 roku batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany.
Służba graniczna
Zgodnie z wnioskiem Wojewody Wołyńskiego, główny komendant Straży Granicznej, pułkownik Rożan, polecił dowódcy 36 batalionu Straży Granicznej obsadzić odcinek granicy państwowej od granicy województwa poleskiego do miejscowości Kobyle włącznie.
Komendant wojewódzki Straży Granicznej uściślił zadanie i nakazał dowódcy 36 batalionu Straży Granicznej przejąć od 24 batalionu Straży Granicznej odcinek pasa granicznego o długości 820 metrów na drodze Siwki-Woniacze.
Zgodnie z rozkazem Komendy Wojewódzkiej Straży Granicznej w Łachwie, 15 kwietnia 1923 roku 19 batalion Straży Granicznej przekazał 24 batalionowi Straży Granicznej odcinek graniczny od miejscowości Chutor Abatirz – nr słupa 47, do rejonu placówki Muśnia – nr słupa 84. Przekazaniu podlegały także placówki w Lisiczynie, Kupielu oraz Budkach Sobieczyńskich.
W rejonie odpowiedzialności batalionu, w październiku 1922 roku, przeniesiono dowództwo plutonu żandarmerii kordonowej nr VIII.
Komendanci batalionu
mjr Stanisław Bebenkowski (IX 1922 – VII 1923)
Struktura organizacyjna
Przypisy
Bibliografia
Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/77.)
Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące likwidacji Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych: przeniesienia siedzib komend, batalionów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 161/53.)
Materiały dotyczące zmian w dyslokacji na odcinku Komendy Wojewódzkiej Poleskiej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 165/8.)
Batalion Straży Granicznej nr 24. Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych. Szkice dyslokacyjne. 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 165/394.)
Zarządzenia oraz rozkazy dotyczące dyslokacji 36 batalionu Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn. 166/210.)