W ostatnich miesiącach na światowej scenie energetycznej pojawił się niespodziewany, ale alarmujący problem – cyberzagrożenia związane z systemami fotowoltaicznymi. W miarę jak liczba instalacji słonecznych rośnie, tak samo rośnie ryzyko, że staną się one celem hakerów, gotowych przejąć kontrolę nad tymi systemami i destabilizować dostawy energii.
Hakerzy w białych kapeluszach i nowe zagrożenia
Vangelis Stykas, współzałożyciel firmy Atropos.ai, postanowił przeprowadzić eksperyment, który uwypuklił problemy związane z bezpieczeństwem systemów fotowoltaicznych. Wykorzystując jedynie laptopa i smartfona w swoim domu w Salonikach, udało mu się ominąć zapory sieciowe i uzyskać dostęp do takiej mocy, która przewyższała całą sieć energetyczną Niemiec!
Jak to możliwe?
Stykas, będący „hakerem w białym kapeluszu”, mógłby wyłączyć tysiące urządzeń, co dramatycznie zaburzyłoby równowagę między popytem a podażą energii. Współczesna infrastruktura energetyczna, z milionami punktów połączeń z siecią, stała się podatna na ataki, a ryzyko kaskadowych awarii w całej Europie staje się coraz bardziej realne.
- Wzrost cyberataków: Średnia liczba tygodniowych cyberataków na firmy energetyczne podwoiła się w ciągu ostatnich dwóch lat, osiągając około 1100 incydentów tygodniowo.
- Bezpieczeństwo nie jest priorytetem: Wzrost zapotrzebowania na technologie OZE często prowadzi do współpracy z mniej znanymi producentami, którzy nie inwestują w odpowiednie zabezpieczenia.
- Potrzeba ćwiczeń: NATO zorganizowało pierwsze na świecie ćwiczenia mające na celu identyfikację luk w systemach OZE w kontekście obecnych konfliktów geopolitycznych.
Co robić, aby się zabezpieczyć?
Właściciele instalacji fotowoltaicznych są zachęcani do podejmowania działań, aby zminimalizować ryzyko:
- Regularne aktualizowanie oprogramowania.
- Stosowanie silnych haseł.
- Wydzielenie oddzielnej sieci do obsługi systemu fotowoltaicznego.
To jednak nie tylko kwestia użytkowników. Branża energetyczna musi intensywnie pracować nad poprawą cyberbezpieczeństwa, aby przeciwdziałać zagrożeniom.
Przyszłość energii odnawialnej
Projekcje wskazują, że do 2030 roku 100 milionów gospodarstw domowych na całym świecie będzie korzystać z paneli fotowoltaicznych. Ta ekspansja niesie ze sobą nowe wyzwania, a technologia, która kiedyś była postrzegana jako nowinka, stała się krytyczną infrastrukturą. Jak mówi Uri Sadot z SolarEdge Technologies Inc., „technologia słoneczna przeszła od bycia fajnym gadżetem do kluczowego elementu systemu energetycznego”.
Wyzwania dla polskiej energetyki
W Polsce problem nadpodaży energii z OZE również staje się palący. Polskie Sieci Elektroenergetyczne musiały interweniować, aby uniknąć destabilizacji sieci, co prowadzi do tzw. cen ujemnych na rynku energii. W odpowiedzi na te wyzwania planowane są ogromne inwestycje w magazyny energii oraz modernizację sieci energetycznej, co ma pomóc w zharmonizowaniu produkcji energii z jej zapotrzebowaniem.
Podsumowując, rozwój fotowoltaiki to nie tylko świetna wiadomość dla ekologii, ale także nowe wyzwania, które muszą być traktowane z najwyższą powagą. Zmiany w podejściu do bezpieczeństwa i zarządzania ryzykiem w sektorze energetycznym mogą mieć kluczowe znaczenie dla przyszłości dostaw energii w Europie.