Wydatki na cele wojskowe na całym świecie wzrosły o prawie 10 proc. w 2024 roku, osiągając wartość 2 bln 718 mld dolarów, co jest najwyższym wynikiem od zakończenia zimnej wojny. Zwiększone nakłady w Europie oraz znaczący wzrost wydatków Rosji i Ukrainy przyczyniły się do tego trendu, jak wynika z raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI).
- Wydatki wojskowe wzrosły o 10% w 2024 roku, osiągając 2,718 bln dolarów.
- Wydatki wojskowe w Europie wzrosły o 17% w 2024 roku.
- Rosja zwiększyła wydatki wojskowe do 149 mld dolarów, co stanowi 38% wzrost.
- Ukraina przeznacza 34% PKB na cele wojskowe, obciążając swoją gospodarkę.
- Wydatki wojskowe Rosji to 7,1% PKB oraz 19% wydatków publicznych.
Wzrost wydatków wojskowych w Europie
W 2024 roku wydatki wojskowe w Europie wzrosły o 17 proc., co stanowi istotny element globalnego wzrostu. W szczególności Rosja zwiększyła swoje inwestycje wojskowe do 149 mld dolarów, co oznacza wzrost o 38 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. „Rosja gwałtownie zwiększyła wydatki na wojsko, pogłębiając przewagę w stosunku do Ukrainy” – zauważył analityk SIPRI Diego Lopes da Silva. Warto dodać, że wydatki te stanowiły 7,1 proc. PKB Rosji oraz 19 proc. wszystkich wydatków publicznych w tym kraju.
Ukraina w trudnej sytuacji
W przypadku Ukrainy wydatki na cele wojskowe wyniosły 34 proc. PKB, co pokazuje, jak ogromne obciążenie stanowią one dla gospodarki tego kraju. „Kijów wszystkie swoje dochody podatkowe wydaje na obronność, wyzwaniem będzie dalsze zwiększanie tego rodzaju inwestycji” – dodał Lopes da Silva. Sytuacja ta podkreśla dramatyczne okoliczności, w jakich znajduje się Ukraina, zmuszona do maksymalizacji wydatków na obronność w obliczu trwającego konfliktu z Rosją.
Znaczące zmiany w Niemczech i Polsce
W Europie Środkowej i Zachodniej, w tym w Niemczech i Polsce, wydatki na cele wojskowe rosną w niespotykanym wcześniej tempie. Niemcy zwiększyły swoje wydatki na obronność o 28 proc., osiągając 88,5 mld dolarów, natomiast Polska odnotowała wzrost o 31 proc., co przekłada się na 38 mld dolarów, stanowiących 4,2 proc. polskiego PKB. „Ostatnie wytyczne przyjęte przez władze Niemiec oraz kilku innych krajów europejskich pokazują, że Europa weszła w okres wysokich i rosnących wydatków wojskowych” – stwierdził ekspert SIPRI Lorenzo Scarazzato.
Globalne wydatki wojskowe
W skali globalnej, Stany Zjednoczone pozostają największym wydawcą na cele wojskowe, z wydatkami wynoszącymi 997 mld dolarów, co stanowi 66 proc. całkowitych wydatków państw NATO. Wzrost o 5,7 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim jest częściowo związany z modernizacją amerykańskiego arsenału nuklearnego, mającą na celu utrzymanie strategicznej przewagi nad Rosją i Chinami. Chiny, z wydatkami na poziomie 314 mld dolarów, również zwiększyły swoje nakłady o 7 proc., co oznacza kontynuację trendu wzrostu wydatków wojskowych w tym kraju.
Wydatki na Bliskim Wschodzie
Na Bliskim Wschodzie wydatki wojskowe wzrosły o 15 proc., a w przypadku Izraela odnotowano nawet 65-procentowy przyrost, co jest najsilniejszym wzrostem od czasu wojny sześciodniowej w 1967 roku. Z kolei wydatki wojskowe Iranu spadły o 10 proc., co jest wynikiem nałożonych sankcji, mimo zaangażowania tego kraju w regionalne konflikty. Takie zmiany w wydatkach wojskowych na Bliskim Wschodzie wskazują na dynamiczne i często nieprzewidywalne zmiany w sytuacji geopolitycznej tego regionu.
Podsumowując, globalny wzrost wydatków wojskowych w 2024 roku jest wynikiem wielu czynników, w tym napięć geopolitycznych, konfliktów zbrojnych oraz rosnącej potrzeby modernizacji arsenalu wojskowego. Wydaje się, że tendencja ta będzie kontynuowana w nadchodzących latach, co stawia przed państwami wyzwania związane z równowagą między bezpieczeństwem a rozwojem gospodarczym.