WPR po 2027 roku. Jakie zmiany czekają na rolników?

Wspólna Polityka Rolna (WPR) po 2025 roku ma przynieść istotne zmiany dla rolników w Polsce, w tym nowe zasady dotyczące dopłat bezpośrednich oraz wsparcia dla większych gospodarstw. W toku dyskusji na temat przyszłości WPR, eksperci wskazują na potrzebę redefinicji pojęcia „aktywnego rolnika” oraz wprowadzenia systemowych rozwiązań, które umożliwią lepsze dostosowanie polityki rolnej do aktualnych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne i konkurencyjność gospodarki.

Nowe podejście do aktywnych rolników

W opracowaniu przygotowanym przez Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej oraz Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk podkreślono, że kluczowym elementem przyszłej polityki rolnej powinno być wprowadzenie nowej definicji aktywnego rolnika. Eksperci zauważają, że wsparcie powinno być skierowane do gospodarstw, które są w stanie produkować na rynek i ponoszą związane z tym ryzyko. Jak zaznaczają, „Polska musi wspierać systemowo, w tym finansowo, gospodarstwa rolne produkujące na rynek”.

Zmiany w dopłatach bezpośrednich

W kontekście dopłat bezpośrednich, eksperci proponują stopniowe podnoszenie wymagań dotyczących wielkości gospodarstwa uprawniającego do ubiegania się o wsparcie. Obecnie minimalna powierzchnia wynosi 1 ha, jednak w przyszłości powinna być powiązana z warunkową ofertą wsparcia dla gospodarstw do 5 ha. Wsparcie miałoby być udzielane na podstawie przedłożonego biznesplanu, który zakłada osiągnięcie przez gospodarstwo wielkości ekonomicznej wynoszącej co najmniej 25 tys. euro.

Rewizja systemu dopłat

Eksperci zwracają uwagę na konieczność rewizji obecnego systemu dopłat bezpośrednich, który nie może być kontynuowany w dotychczasowej formie. Wskazują na negatywne skutki, jakie wywołuje obecny model, w tym wpływ na rynek ziemi oraz wydajność wykorzystania zasobów. „System dopłat do hektara wymaga poważnej rewizji i nie może być kontynuowany w dotychczasowej postaci” – podkreślają autorzy raportu. Nowe podejście powinno skupić się na budowie silnych krótkich łańcuchów dostaw oraz wspieraniu drobnych gospodarstw, dla których rolnictwo jest jedynym źródłem utrzymania.

Dopłaty na adaptację do zmian klimatu

W kontekście zmian klimatycznych, raport wskazuje na potrzebę wprowadzenia dopłat do upraw, które sprzyjają adaptacji do tych zmian. Propozycje dotyczące płatności mogą być uzależnione od działań oraz wyników, co pozwoli na wynagradzanie rolników za praktyki przyjazne dla klimatu. „Płatności mogą być uzależnione od działań, jak i wyników” – zaznaczają eksperci, podkreślając znaczenie powiązania wsparcia z wymiernymi korzyściami dla klimatu.

Podsumowanie i przyszłość WPR

W obliczu nadchodzących zmian we Wspólnej Polityce Rolnej, rolnicy w Polsce stają przed nowymi wyzwaniami i możliwościami. Wprowadzenie nowych definicji, rewizja systemu dopłat oraz dostosowanie polityki do realiów rynkowych i klimatycznych mogą przyczynić się do wzmocnienia konkurencyjności polskiego rolnictwa. Eksperci podkreślają, że kluczowe będzie skupienie się na systemowych rozwiązaniach, które będą wspierać aktywnych zawodowo rolników, a także na budowie silnych i odpornych na zmiany gospodarstw rolnych.