Ekspertki z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot, dr Katarzyna Kozyra-Zyskowska oraz Katarzyna Wiekiera, oceniły, że populacja wilka w Europie nie została jeszcze odbudowana, co czyni koniecznym utrzymanie ścisłej ochrony tego gatunku w Unii Europejskiej. Ich komentarze pojawiły się w kontekście nadchodzącego głosowania Parlamentu Europejskiego, które odbędzie się w dniach 5-7 maja 2025 roku.
- Populacja wilka w Europie nie została jeszcze odbudowana, co wymaga utrzymania ścisłej ochrony tego gatunku w UE.
- Głosowanie Parlamentu Europejskiego w sprawie ochrony wilka odbędzie się w dniach 5-7 maja 2025 roku.
- Decyzja o zniesieniu ścisłej ochrony wilka może negatywnie wpłynąć na wrażliwe populacje, w tym populację środkowoeuropejską w Polsce.
- Zmiany w dyrektywie siedliskowej mogą umożliwić kontrolowany odstrzał wilków, jeśli zostaną przyjęte.
- Polska poparła wniosek Komisji Europejskiej o zmianę Konwencji Berneńskiej, a 16 kwietnia 2025 roku przyjęła neutralne stanowisko w Radzie UE.
Wrażliwe populacje wilka
Ekspertki podkreśliły, że jeśli Parlament Europejski zdecyduje o zniesieniu ścisłej ochrony wilka, to deklaracje Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie będą wystarczające do ochrony tego drapieżnika, szczególnie w przypadku wrażliwych populacji, takich jak populacja środkowoeuropejska, która występuje również w Polsce. Istnieje także ryzyko, że zmiana rządu w Polsce mogłaby wpłynąć na status ochrony wilka w kraju.
Głosowanie w PE
Ostateczna decyzja dotycząca statusu ochrony wilka w UE zapadnie podczas głosowania w PE. Jeśli zmiany w dyrektywie siedliskowej zostaną przyjęte, wilk straci ścisłą ochronę, co umożliwi m.in. kontrolowany odstrzał tych zwierząt. Wprowadzenie zmian w dyrektywie poprzedziły zmiany w Konwencji Berneńskiej, które weszły w życie 6 marca 2025 roku.
Polska w kontekście ochrony wilka
Polska poparła wniosek Komisji Europejskiej o zmianę Konwencji Berneńskiej we wrześniu 2024 roku, a 16 kwietnia 2025 roku przyjęła neutralne stanowisko podczas głosowania w Radzie UE. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewniło, że wilk w Polsce pozostanie pod ścisłą ochroną, jednak eksperci wskazują, że takie zapewnienia mogą być niewystarczające.
Argumenty naukowców
Dr Kozyra-Zyskowska zwróciła uwagę, że mimo wzrostu liczebności wilka w Europie, wiele populacji wciąż jest zagrożonych. Wskazała na badania, które pokazują, że wiele subpopulacji nie osiągnęło minimalnej liczby osobników potrzebnej do zapewnienia ich długoterminowej trwałości genetycznej. W niektórych przypadkach liczba osobników nie przekracza 55.
Zagrożenia dla wilków
Wśród zagrożeń dla wilków wymieniono kłusownictwo, kolizje drogowe oraz fragmentację siedlisk. Ekspertki podkreśliły, że zmiany w ochronie wilka w UE mogą negatywnie wpłynąć na jego sytuację w Polsce, niezależnie od krajowych regulacji.
Sprzeciw organizacji pozarządowych
Zmiany w statusie ochrony wilka wywołały sprzeciw wśród naukowców i organizacji pozarządowych. W grudniu 2024 roku złożono skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE, domagając się unieważnienia decyzji o zmianie statusu ochrony wilka. Również Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich pozwał Komisję Europejską za brak transparentności w procesie decyzyjnym.
Opinie ekspertów
Ekspertki zwróciły uwagę, że nie wzięto pod uwagę dowodów naukowych dotyczących stanu populacji wilka w Europie. Wskazały również, że Polska mogłaby stać się liderem ochrony przyrody, jednak obecne działania nie wskazują na takie ambicje.
Podsumowanie
W obliczu nadchodzącego głosowania w PE, eksperci apelują o utrzymanie ścisłej ochrony wilka w całej UE, podkreślając, że przyszłość tego gatunku zależy od wspólnej polityki ochrony na poziomie europejskim.