Podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, wiceminister nauki prof. Andrzej Szeptycki podkreślił znaczenie umiędzynarodowienia polskiej nauki. Wskazał, że chociaż każda uczelnia ma już kontakty międzynarodowe, kluczowe jest przejście od ilości do jakości współpracy. W jego ocenie, obecnie wyzwaniem jest zapewnienie wysokiej jakości partnerów i projektów.
Umiędzynarodowienie w polskiej nauce
Prof. Szeptycki zauważył, że w ostatnich latach umiędzynarodowienie stało się istotnym kierunkiem rozwoju polskiej nauki. W jego opinii, liczba studentów i naukowców z zagranicy rośnie, co jest pozytywnym zjawiskiem. Obecnie około 9 proc. studentów w Polsce to cudzoziemcy, a wśród naukowców ten odsetek wynosi około 3 proc. Wiceminister dodał, że w grupie studentów z zagranicy dominują osoby z Ukrainy i Białorusi, które wybierają polskie uczelnie z powodów związanych z sytuacją w ich krajach.
Wyzwania w jakości współpracy
Wiceminister podkreślił, że posiadanie kontaktów międzynarodowych nie jest już wyzwaniem, ale koniecznością. „Natomiast zadaniem i wyzwaniem jest to, żeby ta współpraca – zarówno, jeśli chodzi o jakość partnerów, jak i jakość wspólnych projektów – miała wysoki charakter” – ocenił. Dodał, że Polska powinna rozwijać współpracę przede wszystkim z krajami zachodnimi i najlepszymi uczelniami na świecie.
Polska w europejskich projektach
Prof. Szeptycki zwrócił uwagę na niską obecność polskich naukowców w europejskich projektach. Obecnie polscy badacze otrzymują tylko 1,4 proc. ogólnych środków unijnego programu Horyzont, co jest wzrostem w porównaniu do 1 proc. w przeszłości, ale nadal nie odpowiada to wkładom Polski w ten program, które wynoszą 3 proc. całości.
Strategia umiędzynarodowienia
Wiceminister poinformował o trwających pracach nad strategią umiędzynarodowienia polskiej nauki. Został powołany ministerialny zespół, który ma na celu koordynację działań różnych polskich instytucji oraz szkolenie naukowców w zakresie komunikacji naukowej. Prof. Szeptycki zasugerował również, aby w wymaganiach habilitacyjnych i profesorskich znalazł się zapis dotyczący umiędzynarodowienia badań.
Nauka w Polsce a administracja
Wiceminister zauważył, że nauka w Polsce często napotyka na trudności związane z administracją i księgowością, co wpływa na procesy grantowe. Przyznał, że jest to wyzwanie, które wymaga rozwiązania, ale nie jest bezpośrednio związane z umiędzynarodowieniem.
Opinie ekspertów
W debacie uczestniczył również prof. Piotr Moncarz z Uniwersytetu Stanforda, który podkreślił znaczenie widoczności polskiej nauki na świecie. Zasugerował, że aby zwiększyć transfer wiedzy, konieczny jest rozwój naukowego marketingu. Rektor Politechniki Śląskiej prof. Marek Pawełczyk wskazał na potrzebę przeznaczania funduszy na wyjazdy naukowców zamiast na publikacje, aby poprawić jakość umiędzynarodowienia polskiej nauki.