W ostatnich miesiącach, napięcia związane z niewłaściwymi dostawami wody z Meksyku, które naruszają 81-letni traktat z Stanami Zjednoczonymi, ujawniły lata polityki „przymykania oczu”, szybki wzrost populacji oraz zmiany hydrologiczne. Ekspert z U.S. Army War College, Evan Ellis, wskazuje, że problem ten wynika z lat ignorowania przez Stany Zjednoczone zobowiązań Meksyku do dostarczania wody.
- Napięcia związane z dostawami wody z Meksyku naruszają 81-letni traktat z USA.
- Prezydent Donald Trump zażądał od Meksyku dostarczenia 1,3 miliona akr-stop wody do Teksasu.
- Meksyk zobowiązał się do dostarczania 1,75 miliona akr-stop wody w pięcioletnim cyklu na mocy traktatu z 1944 roku.
- Kryzys wodny w Teksasie negatywnie wpływa na rolnictwo, szczególnie w dolinie Rio Grande.
- Ostatnie dostawy wody do Tijuana zostały wstrzymane przez Trumpa, mimo że nie były objęte traktatem.
Woda na wagę złota
Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump zażądał, aby Meksyk dostarczył 1,3 miliona akr-stop wody do Teksasu, co stanowi prawie 70% pięcioletniego zobowiązania, które wygasa w październiku. Jedna akr-stop to ilość wody wystarczająca do napełnienia połowy olimpijskiego basenu. Średnie roczne zobowiązanie Meksyku to wystarczająca ilość wody, aby zaopatrzyć od 700 000 do 1 miliona gospodarstw domowych w Teksasie przez rok.
Traktat z 1944 roku
Na mocy wzajemnego porozumienia, Meksyk zobowiązał się do dostarczenia Stanom Zjednoczonym 1,75 miliona akr-stop wody w pięcioletnim cyklu, co przekłada się na średnio 350 000 akr-stop rocznie. W zamian Stany Zjednoczone miały dostarczać Meksykowi 1,5 miliona akr-stop wody z rzeki Colorado. Jednakże, ostatnie dostawy do Tijuana, które Trump wstrzymał, były częścią wniosku o wodę, który nie był objęty traktatem.
Kryzys wodny w Teksasie
Według Departamentu Stanu USA, Meksyk nie wywiązał się z zobowiązań dotyczących dostaw wody, co negatywnie wpłynęło na rolnictwo w Stanach Zjednoczonych, szczególnie w dolinie Rio Grande. Do tej pory, do 29 marca, Meksyk dostarczył tylko 28% swojej zobowiązanej ilości wody, co stanowi mniej niż 500 000 akr-stop.
Nowe propozycje i zmiany
W listopadzie 2024 roku obie strony zgodziły się na nowelizację traktatu, która umożliwi Meksykowi większą elastyczność w spełnianiu zobowiązań, w tym dostarczanie wody z rzek San Juan i Alamo. Prezydent Meksyku, Claudia Sheinbaum, zapowiedziała, że oczekuje na porozumienie, które pozwoli na realizację traktatu, a także na natychmiastowe dostawy wody zgodnie z dostępnością w rzece Rio Grande.
Problemy rolników w Meksyku
W przeszłości meksykańscy rolnicy protestowali przeciwko zwiększeniu dostaw wody do Stanów Zjednoczonych, obawiając się utraty plonów. W 2020 roku, przed terminem dostawy, rolnicy w stanie Chihuahua zorganizowali protesty, które zakończyły się tragicznie. Władze meksykańskie starają się teraz wypracować wspólne porozumienie z gubernatorami stanów graniczących z Teksasem, aby ustalić, ile wody można dostarczyć bez szkody dla krajowych producentów.
Wyzwania hydrologiczne
Ellis zauważa, że Meksyk jest „między młotem a kowadłem”, a spełnienie zobowiązań dotyczących dostaw wody do Stanów Zjednoczonych może odbić się negatywnie na rolnikach. Wzrost populacji i zmiany klimatyczne sprawiają, że dostarczenie wymaganej ilości wody staje się coraz trudniejsze. „Nie ma szans, aby Meksyk dostarczył wodę, którą jest winien do października,” powiedział Ellis.
Reakcja amerykańskich ustawodawców
W maju 2024 roku amerykański Kongres zaapelował o działania w celu rozwiązania problemu niedoboru wody. Ustawodawcy wezwali do wstrzymania funduszy dla Meksyku, dopóki kraj ten nie zgodzi się na bardziej wiarygodne i spójne dostawy wody. Rolnicy w dolinie Rio Grande są pod ciągłym stresem finansowym, a brak wody zagraża przyszłości wielu upraw.
Wsparcie dla rolników
Departament Rolnictwa USA ogłosił umowę na kwotę 280 milionów dolarów, mającą na celu wsparcie producentów w dolinie Rio Grande, którzy zmagają się z problemami spowodowanymi niewystarczającymi dostawami wody. Sekretarz Rolnictwa Brooke Rollins podkreślił, że brak wody już zakończył produkcję trzciny cukrowej w dolinie i stwarza zagrożenie dla innych upraw.