Sonda Gaia odkryła niezwykłą rodzinę gwiazd

Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła odkrycie niezwykłej rodziny gwiazd, nazwanej Ophion, która została zidentyfikowana dzięki teleskopowi Gaia. Mimo że rodzina ta liczy ponad tysiąc gwiazd, jej członkowie mają wkrótce całkowicie się rozproszyć w galaktyce w sposób chaotyczny i nieskoordynowany. To zaskakujące zjawisko stawia pod znakiem zapytania dotychczasowe rozumienie dynamiki rodzin gwiazd w Drodze Mlecznej.

Rodziny gwiazd w Drodze Mlecznej

Jak wyjaśniają specjaliści z ESA, gwiazdy w Drodze Mlecznej zazwyczaj formują się w rodzinach, które z czasem rozprzestrzeniają się po galaktyce. Mniejsze grupy gwiazd często całkowicie się rozpraszają, podczas gdy większe rodziny mają tendencję do wędrowania razem. „Dzięki misji Gaia widzieliśmy wiele rodzin gwiazd. Zauważyliśmy strumienie gwiazd rozciągające się przez Drogę Mleczną, które pozostają nienaruszone przez miliardy lat” – podkreślił jeden z naukowców, Dylan Huson z Western Washington University.

Odkrycie rodziny Ophion

Badacze, korzystając z teleskopu Gaia, odkryli nietypową rodzinę gwiazd, która, mimo dużej liczby członków, ma wkrótce ulec całkowitemu rozproszeniu. „Rodzina nazwana Ophion jest wypełniona gwiazdami, które rozproszą się po galaktyce w całkowicie chaotyczny sposób. To zupełnie inna rodzina gwiazd, niż wszystkie, które dotąd widzieliśmy” – zaznaczył Huson. Zespół badawczy opracował nową metodę analizy danych, co umożliwiło im zidentyfikowanie tej rodziny gwiazd, skupiając się na młodszych gwiazdach, mających mniej niż 20 miliardów lat.

Nowe metody analizy danych

Johannes Sahlmann, naukowiec projektu Gaia w ESA, podkreślił, że „to pierwszy raz, kiedy możliwe było zastosowanie takiego modelu do młodych gwiazd”. Dzięki ogromnej ilości wysokiej jakości obserwacji spektroskopowych, badacze byli w stanie przeprowadzić masowe obserwacje, co stanowi jedno z bezprecedensowych osiągnięć misji Gaia. „Tego rodzaju masowe obserwacje to jedno z naprawdę bezprecedensowych osiągnięć misji Gaia” – dodał Sahlmann.

Przyczyny nietypowego zachowania

Choć badacze nie są pewni, dlaczego rodzina Ophion zachowuje się w tak nietypowy sposób, zaproponowali kilka możliwych wyjaśnień. Nietypowa rodzina gwiazd znajduje się w odległości tylko 650 lat świetlnych od innych ogromnych skupisk młodych gwiazd, co może wpływać na jej ewolucję. Zauważono również ślady przeszłych wybuchów supernowych w tym rejonie, które mogły usunąć okoliczną materię i przyczynić się do chaotycznego ruchu gwiazd rodziny Ophion.

Przyszłość badań z misji Gaia

Po 10 latach pracy, w marcu 2025 roku, teleskop Gaia zakończył swoją misję obserwacyjną. Naukowcy jednak podkreślają, że w nadchodzących latach można spodziewać się wielu nowych odkryć. W 2026 oraz najwcześniej w 2025 roku mają zostać udostępnione jeszcze dwa potężne zestawy danych zgromadzonych przez teleskop. „Odkrycie to w ekscytujący sposób zmienia nasze myślenie o rodzinach gwiazd i o sposobach ich odnajdywania” – zauważyła Marina Kounkel z University of North Florida, podkreślając znaczenie danych z misji Gaia dla dalszych badań nad galaktyką.