Pod koniec kwietnia 2023 roku sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny jednogłośnie poparła projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zmiany dotyczą podniesienia zasiłku pogrzebowego oraz zasad wypłaty tzw. zasiłku celowego. Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 roku, a ich celem jest dostosowanie świadczeń do aktualnych warunków rynkowych.
- Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny poparła nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
- Nowelizacja podnosi zasiłek pogrzebowy z 4 tys. zł do 7 tys. zł, aby dostosować go do rosnących kosztów usług pogrzebowych.
- Zasiłek pogrzebowy będzie waloryzowany od 1 marca, jeśli inflacja w roku poprzednim przekroczy 5 proc.
- Wprowadzono nowe zasady dotyczące zasiłku celowego, który będzie dostępny bez kryterium dochodowego i bez ograniczeń wysokości.
- Organ przyznający zasiłek celowy będzie mógł określić jego wysokość w zależności od sytuacji wnioskodawcy.
Nowe zasady zasiłku pogrzebowego
Projekt nowelizacji ustawy zakłada podniesienie zasiłku pogrzebowego z 4 do 7 tys. zł. Zmiana ta ma na celu lepsze dostosowanie świadczenia do rosnących kosztów usług pogrzebowych. Zasiłek będzie podlegał waloryzacji od 1 marca, o ile inflacja w roku poprzednim przekroczy 5 proc. Jak wyjaśnił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski, brak corocznej waloryzacji zasiłku ma zapobiec wzrostowi cen usług pogrzebowych.
Co to jest zasiłek celowy?
Nowelizacja wprowadza również nowe zasady dotyczące zasiłku celowego. Jest to świadczenie, które ma być dostępne bez kryterium dochodowego oraz bez ograniczeń wysokości. Wcześniej planowano, aby zasiłek wyniósł 2000 zł, jednak projekt zmienia te zasady, co ma na celu lepsze wsparcie osób w trudnej sytuacji życiowej. Jak podkreślił Gajewski, organ przyznający zasiłek celowy będzie mógł określić jego wysokość w zależności od sytuacji wnioskodawcy.
Głos samorządowców
W dyskusji nad projektem, Adrian Pokrywczyński ze Związku Powiatów Polskich zwrócił uwagę, że zmiany nie były konsultowane z samorządami. Podkreślił, że nowelizacja nakłada na gminy dodatkowe obowiązki związane z zasiłkiem celowym, co może zwiększyć obciążenie administracyjne. „Teraz jest przewidziany zasiłek celowy na pogrzeb, ale jest on związany z kryterium dochodowym. Tutaj wprowadzenie tego kształtu przepisów zmienia jednak sytuację” – zaznaczył Pokrywczyński.
Odpowiedzi rządu na wątpliwości
Wiceminister Gajewski odpowiedział na obawy samorządowców, zaznaczając, że jedynym podmiotem, który „ma prawny obowiązek pochować kogokolwiek”, jest gmina. Rząd nie wprowadza nowych świadczeń, lecz jedynie modyfikuje istniejące zasady przyznawania zasiłku celowego. Podkreślił również, że projekt był skierowany do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, która nie przedstawiła opinii na jego temat w ustawowym terminie.
Podsumowanie i przyszłość zmian
Nowe przepisy dotyczące zasiłków mają na celu lepsze wsparcie osób w trudnej sytuacji życiowej oraz dostosowanie świadczeń do rosnących kosztów. Zmiany wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku, a ich skutki będą monitorowane przez odpowiednie instytucje. Rząd planuje dalsze konsultacje z samorządami, aby lepiej zrozumieć ich potrzeby i obawy w kontekście wprowadzanych zmian.