Demokratyczna Republika Konga oraz wspierani przez Rwandę rebelianccy bojownicy M23 osiągnęli porozumienie w sprawie zawarcia rozejmu na wschodzie kraju, aż do zakończenia rozmów pokojowych mediowanych przez Katar.
Nowa nadzieja na pokój
To najnowsze zawarcie rozejmu następuje po intensyfikacji ofensywy rebelianckiej, która miała miejsce na wschodzie Demokratycznej Republiki Konga, gdzie według władz zginęło już 7 tysięcy ludzi od stycznia. Obie strony ogłosiły w środę, że będą dążyć do pokoju, po ponad tygodniu rozmów, które określiły jako „szczere i konstruktywne”.
Spotkanie przywódców
W ubiegłym miesiącu prezydent Konga Félix Tshisekedi oraz jego rwandzki odpowiednik Paul Kagame potwierdzili swoje zobowiązanie do „bezwzględnego” rozejmu podczas niespodziewanego spotkania w Dosze. Konflikt, który trwa już od wielu lat, zaostrzył się od stycznia, kiedy to M23 przeprowadziło bezprecedensową ofensywę, zdobywając Goma i Bukavu – dwa największe miasta wschodniego Konga – co wywołało obawy przed szerszą wojną regionalną.
Osłabiona sytuacja
Demokratyczna Republika Konga oskarża Rwandę o zbrojenie M23 oraz wysyłanie wojsk w celu wsparcia rebelianckich bojowników. Pomimo zapewnień zarówno ze strony ONZ, jak i USA, Rwanda stanowczo zaprzecza tym oskarżeniom. Rząd rwandzki twierdzi, że jego siły działają w obronie własnej przeciwko kongolskiej armii oraz sprzymierzonym milicjom, które według niego mają powiązania z ludobójstwem w Rwandzie z 1994 roku.
Ekspansja konfliktu
Kolejnym punktem spornym jest nielegalne wykorzystywanie przez Rwandę zasobów mineralnych Demokratycznej Republiki Konga, co również jest przez nią stanowczo odrzucane. W wydanym w środę wspólnym oświadczeniu M23 i rząd Konga zobowiązały się do dania szansy rozmowom pokojowym. „Na mocy wzajemnego porozumienia obie strony potwierdzają zobowiązanie do natychmiastowego zaprzestania działań wojennych, kategorycznie odrzucają wszelką mowę nienawiści oraz zastraszanie i wzywają wszystkie lokalne społeczności do przestrzegania tych zobowiązań” – brzmi fragment oświadczenia odczytanego w kongolskiej telewizji narodowej i opublikowanego przez rzecznika M23, Lawrence’a Kanyukę.
Przyszłość rozejmu
Rozejm ma obowiązywać „przez cały okres rozmów i aż do ich zakończenia”. Źródła z rozmów w Katarze przekazały agencji Reuters, że wynik spotkań niemal został zrujnowany przez „kwestie techniczne”. Nie jest jasne, jak długo rozejm utrzyma się, ponieważ od 2021 roku kilka zawarć rozejmu zostało już osiągniętych, ale później upadło.
Reakcje międzynarodowe
Belgijski minister spraw zagranicznych Maxime Prevot określił rozejm jako „kluczowy krok w kierunku zakończenia przemocy”. Katar, który pośredniczy w rozmowach, zyskał na znaczeniu po tym, jak rebelianccy bojownicy odmówili udziału w rozmowach pokojowych w Angoli w ubiegłym miesiącu. Rząd Konga przez długi czas odmawiał prowadzenia bezpośrednich rozmów z M23, określając ją mianem „grupy terrorystycznej”.