W najnowszym raporcie Międzynarodowej Inicjatywy na rzecz Raf Koralowych (ICRI) podano, że szkodliwe wybielanie koralowców dotknęło aż 84% raf oceanicznych, co stanowi najcięższy taki przypadek w historii. To już czwarty globalny epizod wybielania od 1998 roku, który przebił wcześniejsze zdarzenia z lat 2014-2017, gdy zjawisko to dotknęło około dwóch trzecich raf. Obecna kryzysowa sytuacja, która rozpoczęła się w 2023 roku, jest związana z ocieplaniem oceanów, a nie wiadomo, kiedy może się zakończyć.
Wzrost temperatury oceanów
Mark Eakin, sekretarz wykonawczy Międzynarodowego Towarzystwa Raf Koralowych oraz były szef monitoringu koralowców w amerykańskiej National Oceanic and Atmospheric Administration, zwraca uwagę na niezwykle niepokojące zjawisko. „Możemy nigdy nie zobaczyć spadku stresu cieplnego, który wywołuje wybielanie poniżej progu, który uruchamia globalne zdarzenie” – mówi Eakin. Jego słowa podkreślają powagę sytuacji, która zmienia oblicze naszej planety oraz zdolność oceanów do podtrzymywania życia i źródeł utrzymania.
Rekordowe temperatury
Rok 2022 był najgorętszym rokiem w historii Ziemi, a znaczna część tego ciepła trafia do oceanów. Średnia roczna temperatura powierzchni mórz, z dala od biegunów, osiągnęła rekordowe 20,87 stopni Celsjusza. Takie warunki są zgubne dla koralowców, które pełnią kluczową rolę w produkcji żywności, turystyce oraz ochronie wybrzeży przed erozją i burzami. Rafy koralowe, nazywane czasem „lasami deszczowymi morza”, są domem dla około 25% wszystkich gatunków morskich.
Mechanizm wybielania koralowców
Koralowce zawdzięczają swoje intensywne kolory algom, które żyją wewnątrz ich ciał i stanowią dla nich źródło pożywienia. W wyniku przedłużającego się ciepła, algi wydzielają toksyczne substancje, które są wydalane przez koralowce. Pozostaje jedynie szkielet o jasnym kolorze, a osłabione koralowce stają w obliczu większego ryzyka śmierci.
Skala zagrożenia
Tak poważny kryzys zmusił program Coral Reef Watch NOAA do wprowadzenia nowych poziomów w skali alertów związanych z wybielaniem, aby uwzględnić rosnące ryzyko śmierci koralowców. Mimo że podejmowane są działania mające na celu ochronę i odbudowę koralowców, takie jak prace w holenderskim laboratorium, które propaguje fragmenty koralowców, w tym te z wybrzeża Seszeli, kluczowe pozostaje ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Potrzeba działania
“Najlepszym sposobem na ochronę raf koralowych jest zająć się przyczyną zmian klimatycznych. Oznacza to redukcję emisji gazów cieplarnianych, które pochodzą głównie z palenia paliw kopalnych… wszystko inne wygląda bardziej jak plaster na ranę niż prawdziwe rozwiązanie” – podkreśla Eakin. Jego zdaniem, brak działań to dosłownie pocałunek śmierci dla raf koralowych, a świadomość tego, co ludzie robią, jest niezbędna.
Polityka a ekosystemy
Aktualne doniesienia pojawiają się w kontekście działań administracji prezydenta Donalda Trumpa, która w swoim drugim kadencji stara się wspierać przemysł paliw kopalnych i cofać programy energii odnawialnej, argumentując, że jest to niezbędne dla wzrostu gospodarczego. “Mamy obecnie rząd, który ciężko pracuje nad zniszczeniem wszystkich tych ekosystemów… usunięcie tych ochronnych regulacji będzie miało katastrofalne konsekwencje” – alarmuje Eakin.