W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniały trzy okresy reglamentacji towarów, znane potocznie jako „kartki”. Pierwszy z lat 1944-1949 był kontynuacją kontroli dystrybucji żywności z czasów okupacji, kolejny w latach 1951-1953 miał na celu ułatwienie dostępu do produktów zwierzęcych. Ostatni, najdłuższy okres reglamentacji rozpoczął się w lipcu 1976 roku, w odpowiedzi na problemy gospodarcze i społeczne.
- W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniały trzy okresy reglamentacji towarów, znane jako "kartki".
- Pierwszy okres reglamentacji trwał od 1944 do 1949 roku i był kontynuacją kontroli dystrybucji żywności z czasów okupacji.
- Drugi okres, od 1951 do 1953 roku, miał na celu poprawę dostępu do deficytowych produktów zwierzęcych.
- Ostatni, najdłuższy okres reglamentacji rozpoczął się w lipcu 1976 roku w odpowiedzi na problemy gospodarcze i społeczne.
- Reglamentacja benzyny wprowadzona w Polsce obejmowała ograniczenia tankowania oraz system kartek na benzynę od lutego 1984 roku.
Reglamentacja po wojnie
Po zakończeniu II wojny światowej reglamentacja towarów w Polsce miała na celu kontrolowanie dystrybucji żywności. Pierwszy okres, trwający od 1944 do 1949 roku, był bezpośrednią kontynuacją działań okupacyjnych. Drugi okres, od 1951 do 1953 roku, wprowadzono w celu poprawy dostępu do produktów zwierzęcych, które były wówczas deficytowe.
Reglamentacja z lat 70-tych
Ostatni i najdłuższy okres reglamentacji rozpoczął się w lipcu 1976 roku. Wówczas, w czasie rządów Edwarda Gierka, gospodarka nie była w stanie zaspokoić potrzeb obywateli. W odpowiedzi na protesty społeczne, takie jak wydarzenia w Radomiu i Ursusie, rząd wprowadził system kartek na różne towary, w tym na cukier, mięso i mąkę.
Reglamentacja benzyny
Reglamentacja benzyny w Polsce miała swoją specyfikę. Początkowo wprowadzono ograniczenia tankowania oparte na numerach rejestracyjnych samochodów. Z czasem system ten przekształcono w bardziej formalny, wprowadzając stempelki do dowodu opłaty ubezpieczenia OC. W lutym 1984 roku wprowadzono kartki na benzynę, podobne do tych stosowanych w przypadku innych towarów.
Specjalne kartki dla elit
Oprócz standardowego systemu reglamentacji, istniały także tzw. kartki specjalne, które umożliwiały zakup benzyny w większych ilościach. Dostęp do nich mieli jedynie prominentni członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz dyrektorzy przedsiębiorstw, co prowadziło do nadużyć.
Problemy z silnikami diesla
W Polsce Ludowej silniki wysokoprężne montowano głównie w pojazdach roboczych, takich jak ciężarówki. Przeciętny Kowalski nie miał dostępu do samochodów z silnikami diesla, które były dostępne jedynie dla nielicznych. Próby wprowadzenia takich silników do popularnych modeli, jak Maluch czy Polonez, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Rozwój silników wysokoprężnych
W latach 80-tych podejmowano próby stworzenia silników wysokoprężnych w Polsce. W Fabryce Samochodów Osobowych planowano skonstruować silnik na bazie jednostek benzynowych, jednak projekt nie wszedł do produkcji seryjnej. W 1984 roku Polonez otrzymał wersję z turbodieslem, ale produkcja była ograniczona.
Ostateczne zniesienie reglamentacji
Reglamentacja towarów, w tym benzyny, zaczęła być znoszona wraz z rozkładem komunizmu. Ostatecznie kartki na benzynę zniknęły 1 stycznia 1989 roku, a pół roku później zlikwidowano także kartki na mięso, co kończyło erę reglamentacji w Polsce.