W 2025 roku tylko 41% Polaków przeczytało przynajmniej jedną książkę, co oznacza spadek w porównaniu do roku poprzedniego, mimo że wynik ten pozostaje jednym z najlepszych w ostatniej dekadzie. Sytuacja finansowa wydawców poprawia się, ale długi wobec autorów wciąż są problemem, co stawia branżę wydawniczą na rozdrożu.
- W 2025 roku 41% Polaków przeczytało przynajmniej jedną książkę.
- 7% badanych czyta regularnie siedem lub więcej książek rocznie.
- 54% młodych ludzi w wieku 15-18 lat to miłośnicy literatury.
- Długi wydawców wzrosły o 5,6% w porównaniu do roku ubiegłego.
- 51% absolwentów uczelni wyższych to aktywni czytelnicy.
Stabilny poziom czytelnictwa
Według raportu Biblioteki Narodowej, poziom czytelnictwa w Polsce utrzymuje się na stabilnym poziomie, jednak tylko 7% badanych czyta regularnie siedem lub więcej książek rocznie. Największymi miłośnikami literatury są młodzi ludzie w wieku 15-18 lat (54%), a także mieszkańcy dużych miast, gdzie 56% osób sięga po książki. Warto zauważyć, że wykształcenie ma znaczący wpływ na nawyki czytelnicze – aż 51% absolwentów uczelni wyższych to aktywni czytelnicy.
Problemy finansowe wydawców
Mimo że sytuacja finansowa wydawców poprawia się, to w porównaniu do roku ubiegłego ich długi wzrosły o 5,6%. Na koniec lutego 2025 roku średnie zadłużenie każdego z 239 niesolidnych dłużników wynosiło 58 686 zł. Dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk BIG InfoMonitor, wskazuje na kilka czynników wpływających na tę sytuację: rosnące koszty papieru, druku oraz logistyki, a także konkurencję ze strony e-booków i audiobooków, które ograniczają przychody tradycyjnych wydawców.
Długi wobec autorów
Nie tylko wydawcy borykają się z problemami finansowymi. Autorzy, w tym pisarze i niezależni dziennikarze, również mają trudności z regulowaniem swoich zobowiązań. W ciągu ostatniego roku ich przeterminowane długi wzrosły o 6,4%, osiągając 12,7 mln zł. W przypadku autorów prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, nieregularne przychody oraz wysokie koszty stałe stanowią poważne wyzwanie. Głośny spór autorki bestsellerowych „Chłopek” z wydawnictwem Marginesy pokazuje, że nawet sukces nie gwarantuje finansowego bezpieczeństwa.
Rola bibliotek w popularyzacji czytelnictwa
Biblioteki odgrywają kluczową rolę w popularyzacji czytelnictwa, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach. Choć korzystanie z ich zbiorów jest bezpłatne, opłaty za nieterminowy zwrot książek mogą być zaskakująco wysokie. Dr hab. Waldemar Rogowski zauważa, że w przypadku rodzin, gdzie każdy członek wypożycza kilka książek, opłaty mogą szybko narastać. Biblioteki coraz skuteczniej egzekwują regulaminy, co może prowadzić do wpisania dłużników do rejestru, co z kolei utrudnia zaciąganie kredytów czy wynajem mieszkań.
Podsumowanie sytuacji na rynku książki
Branża wydawnicza w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami. Choć sytuacja finansowa wydawców wykazuje oznaki poprawy, długi wobec autorów oraz rosnąca konkurencja ze strony cyfrowych form literatury wciąż stanowią poważne problemy. Wzrost liczby tytułów nie zawsze przekłada się na sprzedaż, co dodatkowo komplikuje sytuację. W obliczu tych trudności, zarówno wydawcy, jak i autorzy muszą szukać nowych sposobów na adaptację do zmieniającego się rynku.
Loading ...
