Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że program „złotego paszportu” na Malcie, umożliwiający nabycie obywatelstwa poprzez inwestycje finansowe, jest sprzeczny z prawem unijnym. Decyzja zapadła po tym, jak Komisja Europejska w 2022 roku wniosła sprawę przeciwko Malcie, argumentując, że program narusza zasady dotyczące nabywania obywatelstwa w Unii Europejskiej.
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że program "złotego paszportu" na Malcie jest sprzeczny z prawem unijnym.
- Program umożliwia nabycie obywatelstwa poprzez inwestycje finansowe, co narusza zasady dotyczące nabywania obywatelstwa w UE.
- Trybunał stwierdził, że nabycie obywatelstwa nie może być traktowane jako transakcja handlowa.
- Rząd Malty nie odpowiedział jeszcze na orzeczenie, a były premier Joseph Muscat określił je jako "polityczne".
- Malta stoi przed ryzykiem wysokich kar, jeśli nie dostosuje się do wyroku Trybunału.
Sprzeczność z prawem unijnym
Trybunał stwierdził, że program „złotego paszportu” „przekształca nabycie obywatelstwa w zwykłą transakcję handlową”. Umożliwia on cudzoziemcom uzyskanie maltańskiego paszportu, co daje im prawo do życia i pracy w dowolnym kraju UE, w zamian za inwestycję co najmniej 600 000 euro, zakup lub wynajem nieruchomości o określonej wartości oraz darowiznę w wysokości 10 000 euro na cele charytatywne.
Reakcje na orzeczenie
Rząd Malty nie odpowiedział jeszcze na to orzeczenie. Były premier Joseph Muscat określił je jako „polityczne” i wyraził przekonanie, że program może być kontynuowany po „pewnych zmianach”. Malta stoi przed ryzykiem wysokich kar, jeśli nie dostosuje się do wyroku.
Argumenty Trybunału
Trybunał podkreślił, że „nabycie obywatelstwa Unii nie może wynikać z transakcji handlowej”. Mimo że każdy kraj członkowski UE ma prawo określać zasady przyznawania obywatelstwa, sąd zauważył, że program Malty „zagraża wzajemnemu zaufaniu” między państwami członkowskimi.
Historia programu
Malta wielokrotnie twierdziła, że prawidłowo interpretuje traktaty unijne. W 2022 roku zawiesiła program dla obywateli Rosji i Białorusi w odpowiedzi na inwazję Rosji oraz działania Europy przeciwko osobom powiązanym z Kremlem. Warto zauważyć, że w październiku ubiegłego roku rzecznik generalny Trybunału, Anthony Collins, stwierdził, że Komisja Europejska nie udowodniła, iż prawo unijne wymaga „rzeczywistego związku” między osobą a danym krajem w celu przyznania obywatelstwa.
Bezpieczeństwo i ryzyka
Unia Europejska wcześniej wzywała państwa do zakończenia praktyki przyznawania obywatelstwa inwestorom, wskazując na „wrodzone” problemy z bezpieczeństwem oraz ryzyko prania pieniędzy, unikania podatków i korupcji. Programy tego typu budzą obawy o stabilność systemów prawnych w krajach członkowskich.