- Gabriel Narutowicz został zamordowany 16 grudnia 1922 roku, zaledwie pięć dni po objęciu prezydentury.
- Mordercą był Eligiusz Niewiadomski, który został szybko ujęty przez świadków.
- Po zamachu w Warszawie zapanowała panika, a społeczeństwo zareagowało szokiem i oburzeniem.
- Nowym premierem po zabójstwie został Władysław Sikorski, który ogłosił stan wyjątkowy.
- 20 grudnia 1922 roku Stanisław Wojciechowski został wybrany nowym prezydentem w atmosferze żałoby.
W artykule omówiono wydarzenia związane z zamordowaniem Gabriela Narutowicza, pierwszego prezydenta II RP, oraz reakcje społeczne i polityczne, które miały miejsce po tej tragedii.
Zabójstwo Narutowicza
Kiedy Gabriel Narutowicz został zastrzelony 16 grudnia 1922 roku, jego prezydentura trwała zaledwie pięć dni. Mordercą był Eligiusz Niewiadomski, który wprowadził do Zachęty dziewięciostrzałowy pistolet, nie wzbudzając podejrzeń. Po dokonaniu zbrodni, Niewiadomski został szybko ujęty przez świadków.
Reakcje w Warszawie
Po zamachu w Warszawie zapanowała panika. Wśród zebranych w Zachęcie znajdowała się poetka Kazimiera Iłłakowiczówna, która opisała dramatyczne chwile, gdy Narutowicz umierał na podłodze. Wieść o zamachu szybko rozeszła się po stolicy, wywołując szok i oburzenie.
Polityczne konsekwencje
Zabójstwo Narutowicza doprowadziło do paraliżu władzy państwowej. Oficerowie blisko związani z Józefem Piłsudskim spotkali się, aby omówić sytuację, a ich działania wskazywały na chęć zemsty na liderach endecji, których obwiniali o śmierć prezydenta. W tym czasie w Warszawie trwały narady polityków, którzy zastanawiali się nad przyszłością rządu.
Próby zemsty i opór
W nocy z 16 na 17 grudnia planowano ataki na liderów narodowej prawicy. Jednak Ignacy Daszyński, lider Polskiej Partii Socjalistycznej, przekonał zebranych do rezygnacji z przemocy, argumentując, że mordy na działaczach prawicy mogłyby doprowadzić do wojny domowej.
Nowy rząd i stan wyjątkowy
Rankiem 17 grudnia ogłoszono, że nowym premierem został Władysław Sikorski, który wprowadził stan wyjątkowy. Działania te miały na celu uspokojenie sytuacji w kraju oraz zapobieżenie dalszym aktom przemocy.
Żałoba narodowa
Zabójstwo Narutowicza wywołało ogólnokrajową żałobę. Wiele osób, które wcześniej nie interesowały się polityką, zaczęło postrzegać prezydenta jako niewinną ofiarę. W dniu pogrzebu, w kondukcie żałobnym uczestniczyły tłumy ludzi, co świadczyło o głębokim smutku społeczeństwa.
Wybór nowego prezydenta
20 grudnia 1922 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało Stanisława Wojciechowskiego na nowego prezydenta. Wybór ten odbył się w atmosferze żałoby, a nowy prezydent apelował o zgodę w sprawach dobra powszechnego.
Podsumowanie
Zamordowanie Gabriela Narutowicza miało daleko idące konsekwencje dla II RP, w tym paraliż władzy, wzrost napięcia politycznego oraz ogólnokrajową żałobę. Wydarzenia te ukazały kruchość młodej demokracji w Polsce oraz skomplikowane relacje między różnymi frakcjami politycznymi.