W Polsce, w kontekście hematoonkologii, obserwuje się poprawę dostępności nowoczesnych terapii, co potwierdza prof. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowa w dziedzinie hematologii. Wskazuje ona, że mimo postępów, potrzeby refundacyjne wciąż istnieją. Podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. hematoonkologii omówiła aktualny stan i wyzwania w tej dziedzinie.
- W Polsce poprawia się dostępność nowoczesnych terapii w hematoonkologii, ale istnieją nadal potrzeby refundacyjne.
- W kraju działa 50 ośrodków hematologicznych, w tym 21 przeszczepiających autologiczne komórki macierzyste.
- W 2023 roku wykonano 1 261 przeszczepień autologicznych i 676 allogenicznych komórek macierzystych.
- W Polsce brakuje hematologów; wskaźnik wynosi 1,68 na 100 tys. mieszkańców, a docelowy to 3.
- W latach 2019-2023 zrefundowano 75 cząsteczek w 26 chorobach hematologicznych, a w 2024 roku dodano 17 nowych cząsteczek.
Stan ośrodków hematologicznych
W Polsce działa 50 ośrodków hematologicznych, w tym 17 klinik i 33 oddziały hematologiczne. Z tego 21 ośrodków przeszczepia autologiczne krwiotwórcze komórki macierzyste, a w 2023 roku wykonano 1 261 takich przeszczepień. Dodatkowo, 15 ośrodków przeszczepia również allogeniczne komórki, co zaowocowało 676 przeszczepieniami w tym samym roku.
Braki kadrowe w hematologii
Na koniec 2024 roku w Polsce pracowało 618 hematologów, co daje wskaźnik 1,68 na 100 tys. mieszkańców. Docelowy wskaźnik, postulowany przez konsultantów wojewódzkich, wynosi 3 hematologów na 100 tys. populacji. Od 2015 roku hematologia znajduje się na liście specjalności deficytowych, co umożliwia kształcenie w ramach rezydentury. Obecnie około 200 lekarzy jest w trakcie specjalizacji.
Postępy w refundacji terapii
W latach 2019-2023 zrefundowano 75 cząsteczek w 26 chorobach hematologicznych, w tym terapię CAR-T dla pacjentów z ostrymi białaczkami limfoblastycznymi oraz chłoniakami. W 2024 roku dodano 17 nowych cząsteczek w 9 chorobach hematologicznych, w tym przeciwciała dwuswoiste.
Nowe terapie w 2025 roku
Od stycznia 2025 roku pacjenci z ostrą białaczką szpikową mają dostęp do iwosydenibu z azacytydyną w I linii leczenia. Chorzy na chłoniaki B-komórkowe mogą korzystać z zanubrutynibu oraz terapii CAR-T. Refundacja objęła także lonkastuksymab tezyryny dla pacjentów z DLBCL oraz pirtobrutynib dla chorych na chłoniaka z komórek płaszcza.
Wnioski refundacyjne
W przypadku pacjentów z ostrą białaczką limfoblastyczną refundowany jest blinatumomab, a wnioski refundacyjne dotyczące terapii CAR-T dla pacjentów ze szpiczakiem plazmocytowym są w toku. Konsultant krajowa podkreśliła, że deferasirok, lek na wtórne przeładowanie żelazem, został umieszczony na liście leków o wysokiej skuteczności klinicznej.
Podsumowanie
Prof. Lech-Marańda zaznaczyła, że mimo postępów w dostępności terapii hematoonkologicznych, Polska wciąż boryka się z wyzwaniami kadrowymi oraz potrzebami refundacyjnymi. Wzrost zainteresowania hematologią oraz realizacja priorytetów refundacyjnych na rok 2025 mogą przyczynić się do dalszej poprawy sytuacji w tej dziedzinie.