- Polscy żołnierze walczyli w Berlinie, krzycząc "Za Polskę".
- Ich udział był kluczowy dla sukcesu operacji zdobycia Berlina.
- W walkach brały udział różne jednostki, w tym piechota i artylerzyści.
- Polacy łączyli różne ideologie, walcząc o niepodległość Polski.
- Ich rola w zakończeniu II wojny światowej jest często pomijana.
8 maja 1945 roku, po długich i krwawych zmaganiach, Berlin został zdobyty przez wojska alianckie, w tym znaczną grupę polskich żołnierzy. Wbrew powszechnym przekonaniom, ich okrzyki podczas walki brzmiały „Za Polskę”, a nie „Za Stalina”. Udział Polaków w tej operacji, choć liczbowo niewielki w porównaniu do Armii Czerwonej, miał kluczowe znaczenie dla przebiegu walk i ostatecznego sukcesu. W artykule przedstawiamy nie tylko przebieg wydarzeń, ale także kontekst polityczny i społeczny, w jakim polscy żołnierze walczyli o stolicę Niemiec.
Polski udział w zdobyciu Berlina
Jak wskazuje prof. Edward Kospath-Pawłowski, w szturmie Berlina wzięło udział 12 700 polskich żołnierzy. Choć liczba ta może wydawać się niewielka w porównaniu do ogromnych sił Armii Czerwonej, ich rola w walkach ulicznych była nieoceniona. Polacy, w tym żołnierze 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, zabezpieczali natarcia sowieckich czołgów, co pozwoliło na zminimalizowanie strat wśród jednostek pancernych. Walki w mieście były niezwykle trudne, a osłona ze strony piechoty była kluczowa dla sukcesu operacji.
Przebieg walk
Polska dywizja rozpoczęła działania 30 kwietnia 1945 roku, a już 2 maja, po intensywnych walkach, żołnierze 3. Pułku Piechoty połączyli się z nacierającymi od wschodu czerwonoarmistami. O godzinie 7:00 rano przekazano informację o kapitulacji Berlina, jednak walki trwały jeszcze do późnych godzin popołudniowych. Na zdobytych przez Polaków budynkach powiewały biało-czerwone flagi, co było symbolicznym akcentem ich obecności w stolicy Niemiec. Niestety, flagi te szybko zostały usunięte przez Rosjan, co podkreślało napięte relacje między sojusznikami.
Różnorodność polskich jednostek
W walkach o Berlin brały udział nie tylko jednostki piechoty, ale również artylerzyści, saperzy oraz lotnicy. 1. Samodzielna Brygada Moździerzy, jako pierwsza, wsparła sowiecką 47. Armię, a 6. Warszawski Samodzielny Zmotoryzowany Batalion Pontonowo-Mostowy budował przeprawy przez rzeki i kanały, co było kluczowe dla dalszego natarcia. Polskie jednostki, mimo różnorodności, działały w zgranym zespole, co przyczyniło się do sukcesu operacji.
Motywacje i ideologia żołnierzy
Polscy żołnierze, którzy walczyli w Berlinie, reprezentowali różne grupy społeczne i ideologiczne. Wśród nich byli byli łagiernicy, żołnierze Armii Krajowej oraz poborowi z centralnej Polski. Mimo różnic, łączyła ich chęć walki o niepodległość Polski. Jak zauważa Igor Rakowski-Kłos, „żołnierska krew jest jedna i jednakowo powinna być traktowana”. W obliczu zawirowań politycznych, wielu z nich walczyło z nadzieją na wolną Polskę, co podkreśla ich determinację i poświęcenie.
Znaczenie historyczne
Obchody 8 maja jako Dnia Zwycięstwa w Polsce budzą kontrowersje, jednak nie można zapominać o roli, jaką odegrali polscy żołnierze w zakończeniu II wojny światowej. Ich udział w zdobyciu Berlina, mimo że często pomijany w narracjach historycznych, był istotnym elementem walki o wolność. Jak podkreśla Piotr Korczyński, „dziś łatwo nam oceniać, bo wiemy, co się później wydarzyło”, jednak w tamtych czasach żołnierze walczyli z nadzieją na lepszą przyszłość dla Polski.