Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 roku, pogrążając w żalu 1,4 miliarda katolików na całym świecie. W artykule przedstawiamy, co dzieje się w okresie żałoby, począwszy od ceremonii pogrzebowych po wybór nowego papieża.
Ogłoszenie śmierci papieża
21 kwietnia 2025 roku ogłoszono, że papież Franciszek zmarł w wieku 88 lat po „skomplikowanej” walce z podwójnym zapaleniem płuc. Kardynał Kevin Ferrell, kamerling Watykanu, pochwalił życie i karierę papieża, mówiąc w oświadczeniu: „O 7:35 dzisiaj rano, biskup Rzymu, Franciszek, powrócił do domu Ojca. Jego całe życie było poświęcone służbie Panu i Jego Kościołowi. Uczył nas żyć wartościami Ewangelii z wiernością, odwagą i uniwersalną miłością, szczególnie dla najuboższych i najbardziej marginalizowanych.” Dodał: „Z ogromną wdzięcznością za jego przykład jako prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę papieża Franciszka nieskończonemu, miłosiernemu miłości Boga, Jednego i Trójcy.”
Okres żałoby i ceremonie pogrzebowe
Po śmierci papieża Franciszka Kościół katolicki wchodzi w starannie zorganizowany okres żałoby i przejścia, zakorzeniony w wielowiekowej tradycji. Proces ten obejmuje kilka kluczowych etapów, w tym oficjalną żałobę i ceremonie pogrzebowe, a także wybór nowego papieża przez konklawe.
Śmierć jest najpierw potwierdzana przez kamerlinga — oficjalnego odpowiedzialnego za nadzorowanie przejścia. Personel medyczny certyfikuje zgon, zanim kamerling formalnie go ogłosi, często zwracając się do papieża jego imieniem chrzestnym i weryfikując, że nie ma odpowiedzi. Pierścień Rybaka i papieska pieczęć są ceremoniałnie niszczone, aby symbolizować koniec władzy zmarłego papieża. Następnie apartamenty papieskie są zamykane, a seniorzy Kościoła oraz świat są informowani o śmierci papieża.
Natychmiast rozpoczyna się dziewięciodniowy okres żałoby, znany jako novemdiales. Codzienne msze requiem i specjalne liturgie są odprawiane, a ciało papieża spoczywa w stanie w Bazylice Świętego Piotra, umożliwiając wiernym oddanie hołdu.
Pogrzeb zazwyczaj odbywa się w ciągu sześciu dni od śmierci papieża i jest przewodniczony przez dziekana Kolegium Kardynalskiego. Pogrzeb jest wydarzeniem o znaczeniu globalnym, w którym uczestniczą głowy państw, liderzy religijni oraz setki tysięcy żałobników. Zgodnie z rygorystycznymi protokołami, ciało papieża umieszczane jest w drewnianej trumnie wyłożonej cynkiem i ubranej w papieskie szaty. Większość papieży jest następnie pochowana w krypcie pod Bazyliką Świętego Piotra. Jednak w przeciwieństwie do większości swoich poprzedników, papież Franciszek zdecydował się na pochówek w bazylice Santa Maria Maggiore w rzymskiej dzielnicy Esquilino.
Wybór nowego papieża
Po pogrzebie i zakończeniu novemdiales, Kolegium Kardynalskie — ci, którzy mają mniej niż 80 lat — zbiorą się w Rzymie na konklawe, tajnym procesie wyboru nowego papieża. Kardynałowie są izolowani w Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie składają przysięgę tajności i niezależności od wpływów zewnętrznych. Głosowanie odbywa się w serii tajnych głosowań — czarny dym z komina kaplicy sygnalizuje niejednoznaczny wynik, natomiast biały dym ogłasza wybór nowego papieża.
Konklawe trwa, aż osiągnięta zostanie większość dwóch trzecich głosów, po czym nowy papież jest pytany, czy akceptuje tę rolę i, jeśli tak, jakie imię przyjmie. Ogłoszenie „Habemus Papam!” — „Mamy papieża!” — jest następnie przekazywane światu, co oznacza koniec interregnum i początek nowego papieskiego pontyfikatu.