Rój Lirydów to jedno z najbardziej fascynujących zjawisk astronomicznych, które corocznie przyciąga miłośników nocnego nieba. Jego aktywność trwa od 16 do 25 kwietnia, a szczyt przypada zazwyczaj w nocy z 21 na 22 kwietnia. W 2025 roku również warto zaplanować nocne obserwacje, ponieważ Księżyc nie będzie przeszkadzał w podziwianiu tego spektaklu.
Idealne warunki do obserwacji
Dlaczego to jest istotne? Jasne światło Księżyca potrafi skutecznie „przykryć” słabsze meteory, a tym razem maksimum fazy Księżyca przypada na kilka dni po nowiu, co oznacza ciemne niebo i znacznie lepsze warunki do obserwacji. Mówiąc krótko – warunki będą wręcz idealne!
Co warto wiedzieć o Lirydach?
Choć Lirydy nie są najintensywniejszym rojem meteorów w roku – ten tytuł przypada Perseidom w sierpniu oraz Geminidom w grudniu – to jednak posiadają swój niepowtarzalny urok. W trakcie maksimum można spodziewać się około 10–20 meteorów na godzinę, ale w wyjątkowych przypadkach ich liczba może wzrosnąć nawet do 100! Warto jednak podchodzić do tego z umiarem i docenić to, co natura ma do zaoferowania.
Skąd się biorą Lirydy?
Nazwa Lirydów pochodzi od gwiazdozbioru Lutni (łac. Lyra), z którego meteory „wylatują”. Radiant, czyli punkt na niebie, z którego pozornie pochodzą, znajduje się w pobliżu jasnej gwiazdy Wegi. To właśnie ten fragment nieba warto obserwować z największą uwagą.
Lirydy to w rzeczywistości drobne okruchy materii, pozostałości po komecie Thatchera, której obieg wokół Słońca trwa 415 lat. Większość Lirydów ma mikroskopijną wielkość, przypominającą ziarenka piasku lub drobne kamyki. Rzadziej zdarzają się większe fragmenty, które, spalając się w atmosferze, tworzą jaśniejsze kule ognia.
Prędkość i spektakularny efekt
Te kosmiczne drobiny wpadają w ziemską atmosferę z zawrotną prędkością, która może osiągać nawet 49 km/s, co odpowiada ponad 176 tysiącom km/h! Taka ogromna energia kinetyczna powoduje, że w kontakcie z powietrzem atmosferycznym ulegają gwałtownemu rozgrzaniu i jonizacji, tworząc na naszym niebie te charakterystyczne, jasne smugi światła, które tak nas fascynują.
Najlepszy czas na obserwacje
Najlepszy okres na obserwacje Lirydów przypada pomiędzy północą a wschodem Słońca, czyli od około 00:00 do 4:30 rano. Nie potrzebujesz żadnego specjalistycznego sprzętu – choć lornetki, teleskopy czy aparaty z długim czasem naświetlania mogą być przydatne, to absolutnie nie są konieczne. Najważniejsze to znaleźć ciemne miejsce, z dala od świateł miasta.
Gdzie obserwować Lirydy?
- Ucieknij na wieś
- Skraj lasu
- Nad jezioro
- W góry
Każde miejsce z ciemnym niebem będzie dobre. Nie ma nic gorszego niż próba oglądania roju meteorów z centrum miasta, gdzie światła uliczne, neonowe reklamy i oświetlone budynki skutecznie ograniczają naszą zdolność dostrzeżenia czegokolwiek poza samolotami i satelitami.
Magiczny wieczór pod gwiazdami
To nie tylko widowisko astronomiczne, ale także doskonała okazja na oderwanie się od codzienności. Zamiast spędzać kolejne godziny na scrollowaniu TikToka czy przeglądaniu Netflixa, warto po prostu spojrzeć w niebo. Spadające gwiazdy mają w sobie coś magicznego – zwłaszcza gdy pojawiają się znienacka i zostawiają za sobą jasny, chwilowy ślad.
Nie zapominajmy, że Lirydy to jeden z najstarszych znanych rojów meteorów. Pierwsze wzmianki o ich obserwacjach pochodzą sprzed ponad 2600 lat. To wszystko sprawia, że nadchodząca noc z 21 na 22 kwietnia 2025 roku to nie tylko okazja do podziwiania piękna kosmosu, ale również szansa na doświadczenie historii, astronomii i odrobiny magii.