Długo oczekiwane rozporządzenie dotyczące czynności 15 zawodów medycznych zostało w końcu skierowane do ogłoszenia, co stanowi istotny krok w kierunku uregulowania ich kompetencji. Dokument, będący wykonawczym do ustawy o niektórych zawodach medycznych, zawiera zmiany, które powstały w wyniku konsultacji z przedstawicielami różnych grup zawodowych.
Nowe rozporządzenie w rękach ministra zdrowia
Jak informuje Rządowe Centrum Legislacji, rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące szczegółowego wykazu czynności zawodowych osób wykonujących niektóre zawody medyczne zostało podpisane przez minister Izabelę Leszczynę i 22 kwietnia 2023 roku trafiło do ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Dokument ten określa, jakie czynności mogą wykonywać przedstawiciele zawodów medycznych objętych ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 roku.
Proces powstawania dokumentu
Przygotowanie projektu wykazu czynności trwało niemal rok, a zgłoszone uwagi można było liczyć w tysiącach. Wcześniej część zawodów medycznych, w tym opiekunowie medyczni oraz optometryści, krytycznie oceniła pierwotną wersję dokumentu, co skłoniło ministra zdrowia do wstrzymania jego zatwierdzenia. Konieczność dodatkowej dyskusji na temat kontrowersyjnych zapisów doprowadziła do zorganizowania spotkania na forum Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia.
Zmiany w kompetencjach optometrystów
W wyniku konsultacji, w Ministerstwie Zdrowia dokonano rewizji uwag zgłoszonych do załączników dotyczących zawodów takich jak elektroradiolog, opiekun medyczny oraz optometrysta. Ostateczna wersja projektu powstała po spotkaniu na forum zespołu 11 marca i została opublikowana 11 kwietnia.
W kontekście optometrii, wcześniejsze zapisy wskazywały na ograniczone kompetencje okulistów w zakresie doboru szkieł okularowych. Optometryści, pragnąc szerszego zakresu czynności, argumentowali, że ich obecność w podstawowej opiece zdrowotnej może znacząco wpłynąć na poprawę stanu zdrowia pacjentów.
Na Kongresie Wyzwań Zdrowotnych, Dominika Olkowska, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Optyki i Optometrii, podkreślała, że optometryści mogą monitorować stan wzroku pacjentów z przewlekłymi chorobami, takimi jak cukrzyca. W finalnej wersji dokumentu, obok uprawnień do prowadzenia badań wzroku, dodano także obowiązki związane z profilaktyką narządu wzroku.
Rola optometrystów w systemie ochrony zdrowia
Wsparcie dla nadania systemowych kompetencji optometrystom wyraził płk prof. Marek Rękas, konsultant krajowy w dziedzinie okulistyki. Zaznaczył on, że obecność optometrystów w systemie ochrony zdrowia pozwoli na odciążenie okulistów, którzy będą mogli skupić się na pacjentach z bardziej skomplikowanymi wadami wzroku.
W Karty potrzeby zdrowotnej, konsultant wskazał procedury, które mogłyby przynieść korzyści pacjentom, takie jak dobieranie korekcji wzroku czy przeprowadzanie podstawowych badań. Rekomendował także włączenie optometrystów do programów przesiewowych wykrywania wad wzroku u dzieci.
Ważne zmiany dla opiekunów medycznych
Ostateczna wersja rozporządzenia przyniosła także istotne zmiany dla zawodu opiekuna medycznego. Przedstawiciele tej grupy zawodowej wyrazili zaniepokojenie wcześniejszymi zapisami, które wymagały zlecenia od lekarza, pielęgniarki lub położnej w przypadku podstawowych czynności, takich jak karmienie pacjenta czy pobieranie krwi.
W nowym dokumencie, opiekun medyczny zyskał uprawnienia do samodzielnego karmienia pacjentów drogą doustną oraz pobierania krwi do badań. Dodatkowo, na zlecenie innych pracowników medycznych, może przygotowywać i podawać leki, a także wykonywać podstawowe badania diagnostyczne.
Podsumowanie zmian w zawodach medycznych
Rozporządzenie ministra zdrowia zawiera 15 załączników, które określają czynności dla poszczególnych zawodów, takich jak:
- asystentka stomatologiczna;
- elektroradiolog;
- higienistka stomatologiczna;
- instruktor terapii uzależnień;
- opiekun medyczny;
- optometrysta;
- ortoptystka;
- podiatra;
- profilaktyk;
- protetyk słuchu;
- technik farmaceutyczny;
- technik masażysta;
- technik ortopeda;
- technik sterylizacji medycznej;
- terapeuta zajęciowy.
Wprowadzone zmiany w rozporządzeniu mają na celu dostosowanie kompetencji zawodowych do realiów współczesnej służby zdrowia i lepszą organizację pracy w systemie ochrony zdrowia.