- Naukowcy z NASA zaprezentowali nowe dane o atmosferze Jowisza i wulkanizmie na Io.
- Sonda Juno bada Jowisza od 2016 roku, a misja zakończy się we wrześniu 2025 roku.
- Temperatura w stratosferze Jowisza była o 11 stopni Celsjusza niższa w okolicy bieguna północnego.
- Cyklony polarne na Jowiszu tworzą grupy, co różni się od zachowań huraganów na Ziemi.
- Na Io zidentyfikowano ciepłą magmę pod powierzchnią oraz najbardziej energetyczną erupcję w historii księżyca.
Naukowcy z NASA zaprezentowali nowe dane dotyczące atmosfery Jowisza oraz wulkanizmu na jego księżycu Io, uzyskane dzięki sondzie Juno, która bada te obiekty od 2016 roku.
Dane z sondy Juno
Sonda Juno, wystrzelona 5 sierpnia 2011 roku, dotarła na orbitę Jowisza 5 czerwca 2016 roku. Misja ma zakończyć się we wrześniu 2025 roku, a do tego czasu sonda będzie zbierać dane na temat największej planety Układu Słonecznego. Ostatnie wyniki badań zostały zaprezentowane podczas kongresu Europejskiej Unii Geofizycznej w Wiedniu.
Temperatura atmosfery Jowisza
Badacze przeanalizowali temperaturę atmosfery Jowisza, stosując metodę okultacji radiowej. Polega ona na przesyłaniu i odbieraniu sygnałów sondy, gdy ta jest „zakryta” przez Jowisza z perspektywy obserwatora na Ziemi. Dzięki temu naukowcy określili właściwości fizyczne gazów i ich skład chemiczny. Zauważono, że w stratosferze wokół bieguna północnego temperatura była o 11 stopni Celsjusza niższa niż w otoczeniu, a podmuchy wiatru osiągały prędkość przekraczającą 160 kilometrów na godzinę.
Cyklony polarne na Jowiszu
Badania obejmowały również cyklony polarne. Naukowcy śledzili ruch dużego wiru polarnego oraz ośmiu cyklonów go otaczających. Okazało się, że cyklony na Jowiszu tworzą grupy podczas zbliżania się do bieguna, co różni się od zachowań huraganów na Ziemi, które znikają przed osiągnięciem wysokich szerokości geograficznych. Cyklony jowiszowe, oddziałując ze sobą, spowalniają i stabilizują się, co pozwala im trwać dłużej.
Wulkanizm na Io
Instrumenty Juno zbadały również Io, wulkanicznego księżyca Jowisza. Zebrane dane wskazały, że tuż pod skorupą znajduje się ciepła magma, która nie uległa zestaleniu. Około 10 procent obszaru księżyca miało pod powierzchnią pozostałości powoli stygnącej masy stopionych skał. Dokładniejsze analizy mogą pomóc w zrozumieniu, jak Io odnawia swoją powierzchnię tak szybko.
Erupcje wulkaniczne na Io
Shannon Brown z NASA Jet Propulsion Laboratory porównała wulkanizm na Io do samochodowego radiatora, który przemieszcza ciepło z wnętrza do powierzchni. Zidentyfikowano także najbardziej energetyczną erupcję w historii Io, która nadal wyrzuca lawę i popiół. Erupcję zarejestrowano na zdjęciach w podczerwieni 27 grudnia 2024 roku. Sonda Juno planuje przelecieć w odległości 89 tysięcy kilometrów od Io 6 maja, co umożliwi dalsze obserwacje tej erupcji.