Nieodwołane wizyty lekarskie w Polsce to problem, który generuje straty i wydłuża kolejki do specjalistów. W przeciwieństwie do wielu krajów, w naszym kraju nie wprowadzono formalnych kar finansowych dla pacjentów, którzy nie stawiają się na umówione wizyty.
Skala problemu nieodwołanych wizyt
Według doniesień Super Expressu, aż 90 proc. lekarzy w Polsce uważa, że wprowadzenie sankcji finansowych byłoby zasadne. Co więcej, 75 proc. z nich jest zdania, że takie rozwiązania mogłyby przyczynić się do zmniejszenia kolejek do specjalistów. Problem ten nie dotyczy jedynie Polski; jest to zjawisko powszechne w całej Unii Europejskiej oraz w krajach anglosaskich.
Europejskie rozwiązania prawne
Jak podkreśla opinia prawna dra hab. prof. UW Krzysztofa Koźmińskiego, przygotowana na zlecenie Centrum Medycznego CMP, wiele państw europejskich zdecydowało się na wprowadzenie rozwiązań prawnych, w tym kar finansowych za nieodwołanie wizyty. Takie podejście może pomóc w ograniczeniu negatywnych skutków, jakie niesie za sobą niestawienie się pacjentów na wizyty lekarskie.
Obecny stan prawny w Polsce
W Polsce kwestia nieodwołanych wizyt nie jest uregulowana prawnie. Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nakłada na pacjenta obowiązek niezwłocznego powiadomienia placówki o niemożności stawienia się na wizytę. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w 2023 roku nie odwołano około 1,3 miliona wizyt lekarskich, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu z latami ubiegłymi.
Skutki niestawienia się na wizytę
Obecnie jedyną konsekwencją niestawienia się pacjenta na wizytę jest przesunięcie go na koniec kolejki oczekujących. Ministerstwo Zdrowia nie planuje jednak wprowadzenia opłat za nieodwołane wizyty, argumentując to potencjalnie negatywnym wpływem na osoby w trudnej sytuacji materialnej oraz ograniczeniem dostępu do świadczeń zdrowotnych.
Propozycje rozwiązań
Prezes Centrum Medycznego CMP, Paweł Walicki, zaproponował rozważenie wprowadzenia tzw. „koszyczkowego”, czyli systemu przedpłat zwracanych pacjentom po wizycie lub odwołaniu jej w terminie, pod warunkiem, że placówki zapewnią bezproblemowe możliwości odwoływania wizyt.
Nowoczesne podejście do przypomnień
Dr n. med. Igor Radziewicz-Winnicki z PZU Zdrowie zwrócił uwagę na znaczenie działań wyprzedzających, takich jak przypomnienia o wizycie oraz systemy ułatwiające odwoływanie terminów i przekazywanie ich innym pacjentom. Wykorzystanie automatyki i sztucznej inteligencji może znacznie poprawić ten proces. Pozostawienie pacjentom jedynie kontaktu telefonicznego lub mailowego wydaje się być mało optymalne.