Papież Franciszek zmarł 21 kwietnia 2025 roku o godzinie 7:35 CEST w Domus Sanctae Marthae w Watykanie, co potwierdził kardynał Kevin Farrell. Rozpoczyna się tradycyjny okres żałoby i przygotowań do konklawe, które zwykle zwołuje się 15–20 dni po śmierci papieża, a decydujący głos w wyborze nowego papieża mają kardynałowie poniżej 80. roku życia. Wśród najczęściej wymienianych kandydatów – tzw. papabili – pojawiają się zarówno doświadczeni dyplomaci Kurii Rzymskiej, jak i wpływowi pasterze Kościołów lokalnych z różnych kontynentów.
Ogłoszenie śmierci i kontekst
- Potwierdzenie zgonu
Papież Franciszek, pierwszy w historii pontyfikatów Amerykanin Południowy, zmarł w poniedziałek 21 kwietnia 2025 roku w wieku 88 lat, po długotrwałych problemach z układem oddechowym i komplikacjach związanych z podwójnym zapaleniem płuc. - Reakcje i żałoba
Władze państwowe i kościelne z całego świata składają kondolencje, a Watykan rozpoczyna rytuały żałobne: zniszczenie pierścienia rybaka, wystawienie ciała w Bazylice św. Piotra i uroczysty pogrzeb zgodnie z wiekowymi tradycjami Kościoła katolickiego.
Proces wyboru nowego papieża
- Konklawe
Po śmierci papieża kardynałowie poniżej 80. roku życia zbierają się na kongregacjach ogólnych, a następnie – w ciągu około 15–20 dni – w konklawe, zamkniętym w Kaplicy Sykstyńskiej, gdzie odbywają się głosowania aż do uzyskania wymaganej większości dwóch trzecich głosów (po 12 dniach możliwe jest obniżenie progu do większości zwykłej). - Sygnalizacja wyboru
Wyniki każdej tury głosowania są ogłaszane dymem nad kominami Watykanu: czarny – brak wyboru, biały – decyzja zapadła, po czym na balkoniku bazyliki św. Piotra odczytywane jest „Habemus Papam!”.
Główne kandydatury (papabili)
Kardynał Pietro Parolin
Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej od 2013 r., uważany za kandydata o umiarkowanym profilu, zdolnego kontynuować politykę Franciszka, ale w bardziej stonowany sposób. Jako były nuncjusz w Wenezueli i wiceprzewodniczący episkopatu Włoch cieszy się uznaniem zarówno konserwatywnych, jak i progresywnych kręgów Kurii.
Kardynał Luis Antonio Tagle
Filipiński hierarcha, dotychczas prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, ceniony za charyzmę i otwartość na dialog ekumeniczny oraz społeczny. Jego medialny styl i zaangażowanie w działalność charytatywną czynią go faworytem części obserwatorów świata katolickiego.
Kardynał Matteo Zuppi
Arcybiskup Bolonii, przewodniczący Konferencji Episkopatu Włoch, znany jako bliski współpracownik Franciszka i orędownik dialogu pokojowego (m.in. misja na Ukrainie). Jego umiarkowanie ideowe i zdolność budowania kompromisów stawiają go wysoko w rankingach papabili.
Kardynał Robert Sarah
Były prefekt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z Gwinei, reprezentant bardziej tradycyjnego skrzydła Kościoła. Znany z konserwatywnych poglądów liturgicznych, uważany przez niektórych za kontrapunkt dla reform Franciszka.
Kardynał Anders Arborelius
Szwedzki kardynał, pierwszy Skandynaw w kolegium kardynalskim, ceniony za łagodny styl przywództwa i doświadczenie w dialogu międzyreligijnym. Jego wybór byłby symbolicznym ukazaniem uniwersalnego charakteru Kościoła katolickiego.
Podsumowanie
Po śmierci Papieża Franciszka Watykan staje przed kluczowym momentem przejściowym, gdy 138 kardynałów (z limitem 120 głosujących) gromadzi się na konklawe, by w tajemnicy wybrać następnego Biskupa Rzymu. Choć proces jest obwarowany setkami lat tradycji, sama natura konklawe pozostaje trudna do przewidzenia, a rola tzw. papabili – zarówno tych umiarkowanych, jak i konserwatywnych – będzie zależeć od dynamiki obrad oraz priorytetów, jakie postawią wybierający ich kardynałowie.