- Jerzy Skolimowski zmarł 5 maja 2025 roku, pozostawiając bogaty dorobek filmowy.
- Debiut reżyserski w 1964 roku z filmem "Rysopis" zwrócił uwagę krytyków nowatorskim językiem filmowym.
- Skolimowski poruszał kontrowersyjne tematy społeczne i polityczne, co doprowadziło do jego emigracji z Polski.
- Film "IO" (2022) zdobył Nagrodę Jury w Cannes oraz był nominowany do Oscara w kategorii najlepszego filmu międzynarodowego.
- Laureat wielu prestiżowych nagród, w tym Grand Prix Cannes i Złotego Lwa Wenecji.
Jerzy Skolimowski, wybitny polski reżyser i scenarzysta, zmarł 5 maja 2025 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek filmowy oraz wpływ na światowe kino.
Początki kariery
Początki kariery Skolimowskiego związane są z literaturą – był poetą i pisał opowiadania, zanim zajął się filmem. Studiował na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, gdzie nawiązał współpracę z Romanem Polańskim. Współtworzył scenariusz do jego debiutanckiego filmu „Nóż w wodzie”, który jako pierwszy polski film został nominowany do Oscara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
Debiut reżyserski
Swój pełnometrażowy debiut reżyserski Skolimowski zrealizował w 1964 roku. Był to film „Rysopis”, oparty częściowo na jego własnych opowiadaniach. Obraz ten, będący częścią tzw. „tetralogii Andrzeja Leszczyca”, od razu zwrócił uwagę krytyków i widzów swoim nowatorskim językiem filmowym, wykorzystującym improwizację, subiektywną narrację i ekspresyjny montaż.
Kontrowersyjne tematy
Kolejne filmy, takie jak „Walkower”, „Bariera” czy „Ręce do góry”, umacniały pozycję Skolimowskiego jako twórcy niezależnego, który nie bał się poruszać kontrowersyjnych tematów społecznych i politycznych. Ze względu na krytykę czasów stalinizmu w „Rękach do góry”, które zostały zablokowane przez cenzurę komunistyczną, musiał emigrować z Polski.
Twórczość za granicą
Od lat 70. Skolimowski tworzył głównie za granicą – w Wielkiej Brytanii, Francji i Stanach Zjednoczonych. Do jego najbardziej znanych filmów z tego okresu należą: „Na samym dnie”, „Wrzask”, nagrodzony Grand Prix w Cannes oraz „Fucha”, ukazujący losy polskich robotników w Londynie podczas wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
Powrót do kina
W latach 90. Skolimowski na pewien czas wycofał się z kina i skupił na malarstwie, które stało się dla niego alternatywną formą ekspresji artystycznej. Wrócił na ekrany z wielkim sukcesem w 2008 roku filmem „Cztery noce z Anną”, a następnie „Essential Killing” (2010), za który otrzymał m.in. Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w Wenecji.
Ostatnie osiągnięcia
Jego film „IO” (2022), będący współczesną reinterpretacją „Na los szczęścia”, Baltazarze Roberta Bressona, zdobył Nagrodę Jury w Cannes oraz był nominowany do Oscara w kategorii najlepszego filmu międzynarodowego. Produkcja ukazuje losy osła wędrującego przez różne rejony Europy i stanowi poruszającą refleksję nad współczesnym światem, brutalnością i empatią.
Nagrody i odznaczenia
Jerzy Skolimowski jest laureatem wielu prestiżowych nagród filmowych, w tym Grand Prix na Festiwalu Filmowym w Cannes, Złotego Lwa na Festiwalu Filmowym w Wenecji oraz Złotego Orła Polskiej Akademii Filmowej. W 2011 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Dziedzictwo
Legendarny reżyser pozostaje jednym z najważniejszych twórców współczesnego kina, którego filmy łączą głęboką refleksję nad kondycją ludzką z nowatorskim językiem filmowym.