…będzie gorzej
…będzie gorzej (czes. …a bude hůř: powieść składająca się z trzech części) to debiutancka książka czeskiego autora Jana Pelca, osadzona w realiach czeskiego undergroundu lat 70. XX wieku. Dzieło to dzieli się na trzy części: Děti rodičů (Dzieci rodziców), Děti ráje (Dzieci raju) oraz Děti cest (Dzieci dróg).
Powieść Pelca, który w tamtym czasie był na emigracji w Paryżu, została opublikowana w Kolonii w 1985 roku, chociaż wcześniejsze fragmenty ukazały się w czeskim czasopiśmie „Svědectví”, wydawanym w Paryżu. Książka wzbudziła intensywne dyskusje wśród czeskiej emigracji oraz w kręgach opozycji czechosłowackiej; kontrowersje dotyczyły obecnych w niej wulgaryzmów i treści obscenicznych. Krytyk literacki i wydawca „Svědectví”, Pavel Tigrid, skomentował te polemiki, stwierdzając: „Wśród przeciwników są także zwolennicy likwidacji: jeśli nie samego autora, to z pewnością jego książki. (…) Przestrzegają przed tą lekturą niewinne dziewczęta i ogólnie młodzież, zaś dorosłych ostrzegają przed obrzydzeniem, jakie ogarnie ich już po przeczytaniu pierwszych stron. Osobom o patriotycznych nastrojach mówi się, że oto czeski niby-pisarz »kaleczy własne gniazdo« i obraża narodową dumę. Niektórzy redaktorzy, zazwyczaj podający się za rzeczników wolności idei i słowa, napisali i opublikowali notki, które sprowadzają się do tego, że czytelnicy z pewnością zrozumieją, dlaczego ich czasopisma nie będą recenzowały książki Pelca.”
Piotr Kępiński nazwał …będzie gorzej „powieścią pokoleniową, jakiej w Polsce nie stworzono. To manifest wrażliwości i nihilizmu, wiary i zwątpienia. Piękna, a jednocześnie drastyczna historia dojrzewania” i określił ją jako „arcydzieło czeskiej literatury”.
W Polsce …będzie gorzej po raz pierwszy ukazało się w 1989 roku, jeszcze w drugim obiegu, dzięki wydaniu Solidarności Polsko-Czechosłowackiej. Tłumaczenie zrealizował Jan Stachowski. Ta edycja zawierała dwie części powieści Pelca: Děti rodičů oraz Děti ráje. Wznowienie …będzie gorzej miało miejsce w 1993 roku, wydane przez wydawnictwo Pomorze (ISBN 83-7003-497-7), w tym samym tłumaczeniu, jednak zawierało tylko pierwszą część powieści. Pełne wydanie książki, uzupełnione o trzecią część Děti cest (Dzieci dróg) w tłumaczeniu Stachowskiego, zostało opublikowane przez Wydawnictwo Czarne w 2014 roku.
W 2007 roku powstała ekranizacja …będzie gorzej. Film, wyreżyserowany przez Petra Nikolaeva, utrzymany jest w czarno-białej estetyce i klimacie kina offowego.
Przypisy
Linki zewnętrzne
…a bude hur – film w bazie IMDb (ang.)