AWACS – Grupa Artystyczna
AWACS to grupa artystyczna, która została założona w 1981 roku przez krakowskich performerów: Piotra Grzybowskiego oraz Macieja Toporowicza. Działała aktywnie w latach 80. Nazwa grupy wywodzi się od skrótu AWACS (amerykański system wczesnego ostrzegania). Artyści byli zafascynowani przekraczaniem granic i balansowaniem na granicy ryzyka, co skutkowało podejmowaniem często drastycznych działań, takich jak: puszczanie krwi, tłuczenie szkła, zabijanie zwierząt na scenie, czy używanie drutów z podłączonym prądem oraz świec dymnych. W początkowym okresie działalności na ich twórczość wpływ mieli Akcjoniści Wiedeńscy.
Jedną z najbardziej znanych akcji grupy była interwencja tuż przed ogłoszeniem Stanu Wojennego, która miała miejsce podczas otwarcia wystawy dokumentacji I części IX Spotkań Krakowskich (25.11.1981) w Galerii BWA w Krakowie, kuratorowanej przez Marię Pinińską-Bereś. Artyści, których zgłoszenie na imprezę zostało odrzucone, przeszli owinięci w czarne bandaże z ulicy Dietla do Galerii BWA, towarzyszeni przez Jarosława Godfrejowa oraz Łukasza Jogałłę, którzy byli ubrani w mundury amerykańskiego wojska. W trakcie oficjalnego otwarcia wystawy przez Pinińską-Bereś artyści wręczyli jej czarną, polakierowaną różę, nawiązując do jej wcześniejszego performance’u „Sadzenie różu”, w którym sadziła różę przed BWA. O innej akcji, zatytułowanej „Awacs”, która miała miejsce w Klubie Pod Ręką w Krakowie 23.05.1981, napisano w prestiżowym amerykańskim czasopiśmie High Performance.
Okazjonalnie współpracował z grupą również Łukasz Jogałła, który obecnie mieszka w USA. W czasie Stanu Wojennego w 1982 roku, grupa zorganizowała nielegalną imprezę performance w prywatnej pracowni artystycznej Piotra Grzybowskiego przy ul. Dietla 50/10. Wzięli w niej udział: Jarosław Godfrejow (obecnie we Francji), Anna Grzybowska, Piotr Grzybowski oraz Maciej Toporowicz.
Grupa kontynuowała swoją działalność po emigracji założycieli do Niemiec, a następnie do USA, kończąc działalność w połowie lat 80.
Najważniejsze wystąpienia:
- 1981 – Klub Pod Ręką, Kraków.
- 1981 – Private Studio, Kraków.
- 1981 – IX Spotkania Krakowskie, Galeria BWA Kraków.
- 1982 – Kuków koło Krakowa (performance w plenerze).
- 1982 – Awacs Performance Event, Kraków.
- 1983 – Klub Pod Jaszczurami, Kraków.
- 1983 – Galeria Strych, Łódź.
- 1983 – Galeria AT, Poznań.
- 1983 – Art Now Gallery, Mannheim.
- 1983 – Q16 Gallery, Goldenen Anker, Pforzheim.
- 1986 – CUANDO Center, Nowy Jork.
== Przypisy ==