AU Microscopii (Gliese 803)
AU Microscopii, znana również jako Gliese 803, to gwiazda znajdująca się w gwiazdozbiorze Mikroskopu, oddalona od naszego Słońca o około 32 lata świetlne. Wokół tej gwiazdy rozciąga się dysk pyłowy, a także krążą planety.
Charakterystyka
AU Microscopii tworzy układ potrójny z gwiazdą podwójną Gliese 799 AB (AT Microscopii), która jest oddalona o 1,2 roku świetlnego. Wszystkie trzy składniki tego układu to czerwone karły, niewidoczne gołym okiem. Należą one do gromady gwiazd, która rozprasza się w przestrzeni i ma podobny wiek oraz ruch własny do gwiazdy Beta Pictoris.
Gwiazda AU Microscopii klasyfikowana jest jako typ widmowy M1. Jej jasność w świetle widzialnym wynosi jedynie około 2,5–2,9% jasności Słońca, ale uwzględniając promieniowanie podczerwone, emituje 0,1 energii, którą wydaje Słońce. Jest to młoda i aktywna gwiazda rozbłyskowa, zaliczana do zmiennych typu BY Draconis, a jej wiek szacuje się na 22 miliony lat. Masa AU Microscopii wynosi około połowy masy Słońca, a jej promień to 75% promienia Słońca.
Układ planetarny
W latach 80. XX wieku satelita IRAS zarejestrował nadwyżkę promieniowania podczerwonego w pobliżu AU Microscopii, co sugerowało obecność dysku pyłowego wokół tej gwiazdy. Teleskopy Hubble’a i VLT zdołały sfotografować ten dysk, w którym zaobserwowano łukowate oraz falowe zaburzenia gęstości, niektóre z nich poruszały się z prędkościami przekraczającymi prędkość ucieczki. Jednym z możliwych wyjaśnień ich powstania jest uderzenie silnego rozbłysku gwiazdy w hipotetyczną planetę, co mogło spowodować oderwanie części materii, która następnie oddaliła się w obrębie dysku.
Na podstawie obserwacji dysku podejrzewano istnienie planet krążących wokół AU Microscopii. W 2020 roku, dzięki danym zebranym przez Kosmiczny Teleskop Spitzera oraz teleskop TESS, odkryto dwie planety przechodzące przed tarczą gwiazdy. Pierwsza z nich, AU Mic b, ma okres orbitalny wynoszący 8,46 dnia oraz promień równy 0,46 promienia Jowisza. Druga planeta jest nieco mniejsza (0,28 RJ) i okrąża gwiazdę w ciągu 18,86 dnia. Obie planety mają rozmiary zbliżone do Neptuna, a ich masy są znane z dużą niepewnością. W 2023 roku analizy zaburzeń czasu tranzytu tych dwóch planet pozwoliły na potwierdzenie istnienia trzeciego obiektu w tym układzie. Według najbardziej prawdopodobnego scenariusza, jest to planeta o masie zbliżonej do masy Ziemi, która krąży pomiędzy dwiema wcześniej odkrytymi planetami.
Zobacz też
- lista gwiazd w gwiazdozbiorze Mikroskopu
- gwiazdy położone najbliżej Ziemi
