ATV Georges Lemaître

ATV Georges Lemaître (znany również jako Automatyczny Statek Transportowy nr 5 lub ATV-5) to piąta i ostatnia misja Automatycznego Statku Transportowego (ATV), zrealizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną w celu dostarczenia zaopatrzenia na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Statek transportowy, który został użyty w tej misji, nosi imię „Georges Lemaître”, aby uhonorować belgijskiego księdza i astronoma, który był współtwórcą współczesnej kosmologii relatywistycznej oraz autorem hipotezy Wielkiego Wybuchu.

Przebieg misji

Misja rozpoczęła się 29 lipca 2014 roku o 23:47:45 czasu UTC, kiedy to rakieta nośna Ariane 5 ES, obsługiwana przez prywatną firmę Arianespace, wystartowała ze statkiem ATV-5 z platformy startowej ELA-3 w Gujańskim Centrum Kosmicznym. ATV Georges Lemaître, ważący 20 245 kg, stał się najcięższym pojazdem, który kiedykolwiek został wyniesiony na orbitę przez rakietę z rodziny Ariane, ustanawiając nowy rekord po misji ATV Albert Einstein.

Statek ATV-5 przeprowadził automatyczny manewr dokowania do modułu Zwiezda na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej 12 sierpnia 2014 roku o 13:29:53 UTC.

W trakcie misji ATV-5 zrealizowano dwa eksperymenty, wykorzystując statek ATV Georges Lemaître. Pierwszy z eksperymentów, Laser InfraRed Imaging Sensors (LIRIS), polegał na obrazowaniu obiektów przy użyciu promieniowania podczerwonego. Celem tego badania było zbadanie możliwości dokowania statków kosmicznych do tzw. niewspółpracujących obiektów, takich jak kosmiczne śmieci czy kapsuły transportujące próbki z ciał niebieskich.

Drugi eksperyment również korzystał z promieniowania podczerwonego. Wnętrze ATV Georges Lemaître zostało wyposażone w kamerę rejestrującą obraz w podczerwieni, która zbierała dane podczas rozkładu i spalania statku w trakcie wchodzenia w atmosferę. Urządzenie przesyłało informacje do jednego z satelitów Iridium, a dane obejmowały akcelerometr, magnetometr, termometr oraz szczegóły dotyczące rotacji, a także około 6000 zdjęć, które niestety nie zostały przesłane prawidłowo.

ATV Georges Lemaître był wykorzystywany dwukrotnie do pilnych zmian orbity stacji z powodu zagrożenia kolizją z kosmicznymi śmieciami. Manewry te miały miejsce:

27 października 2014 o 17:42 UTC – przyspieszono stację o 0,5 m/s, aby uniknąć zderzenia z resztkami po satelicie Kosmos 2251,
12 listopada 2014 o 12:35 UTC – przyspieszono stację o 0,5 m/s, aby uniknąć kolizji z odpadami chińskiego satelity rozpoznawczego Yaogan.

Oprócz tych manewrów, przy użyciu silników statku ATV-5, przeprowadzono także kilka planowanych zmian orbity stacji:

14 sierpnia 2014 o 16:58 UTC – podniesienie orbity o 2 km,
27 sierpnia 2014 o 08:37 UTC – podniesienie orbity o 1 km,
14 września 2014 o 02:08 UTC – podniesienie orbity,
8 października 2014 o 09:13 UTC – przyspieszenie stacji o 1,22 m/s,
28 stycznia 2015 o 18:40 UTC – obniżenie orbity o 0,7 km.

Statek ATV-5 pozostawał zadokowany do ISS przez 180 dni. 14 lutego 2015 roku o 13:42 UTC odłączył się od stacji i zaczął się oddalać. Następnego dnia, 15 lutego o 17:26, przeprowadzono manewr deorbitacji, w wyniku którego statek spłonął w atmosferze o 18:04 UTC.

Ładunek

Statek ATV Georges Lemaître dostarczył na Międzynarodową Stację Kosmiczną około 6616 kg zaopatrzenia, w tym:

860 kg paliwa do przepompowania do zbiorników stacji,
2118 kg paliwa potrzebnego do korekty orbity ISS,
843 kg wody pitnej,
100 kg gazów (powietrze i tlen),
2695 kg sprzętu i materiałów w sekcji ciśnieniowej (1400 różnych przedmiotów).

Przed odcumowaniem statku ATV-5 od ISS jego sekcja ciśnieniowa została wypełniona odpadami i niepotrzebnym sprzętem o łącznej masie 2147 kg. Dodatkowo do pustych zbiorników przepompowano 353 litry odpadów płynnych. Te ładunki spłonęły razem ze statkiem podczas wchodzenia w atmosferę.