Automat kasjerski
Automat kasjerski (znany również jako dyspenser kasjerski) to urządzenie zaprojektowane w celu wspierania pracy kasjera (ang. Teller assist unit, Teller Cash Dispenser/Recycler). Jego główną funkcją jest bezpieczne przechowywanie gotówki oraz jej wydawanie lub przyjmowanie na podstawie zleceń z systemu bankowego.
Budowa
Pod względem konstrukcji, automaty kasjerskie są podobne do bankomatów, jednak różnią się tym, że nie mają interfejsu umożliwiającego bezpośrednie przeprowadzanie operacji przez użytkownika, takiego jak ekran czy klawiatura. Wszystkie zlecenia są realizowane na podstawie operacji przesyłanych przez kasjera z systemu bankowego.
Kluczowym elementem urządzenia jest sejf, który zapewnia bezpieczeństwo przechowywanych środków pieniężnych (banknotów lub monet). Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, urządzenia instalowane w bankach muszą być certyfikowane pod względem klas bezpieczeństwa (zgodnie z normą PN-EN 1143-1:2006).
Wszystkie automaty muszą być wyposażone w czujniki alarmowe oraz mechanizmy zabezpieczające przed nieautoryzowanym otwarciem drzwi sejfu.
Wewnątrz sejfu znajdują się kasety (lub bębny) do uporządkowanego przechowywania gotówki, co oznacza, że środki są posortowane według nominałów. Aby umożliwić wydawanie gotówki, każde urządzenie ma mechaniczny system transportowy, składający się z zestawu podajników, wind lub pasków transportowych, w zależności od konkretnego rozwiązania.
Urządzenia z funkcjami depozytowymi posiadają dodatkowo skaner banknotów, który umożliwia rozpoznawanie kluczowych cech przyjmowanych środków pieniężnych (w tym klasyfikację pod względem jakości, autentyczności oraz identyfikację nominałów i walut). Niektóre z automatów mają zdolność przeliczania banknotów różnych walut bez ich wprowadzania do sejfu. Podczas przeliczania banknoty są weryfikowane podobnie jak w przypadku wpłaty.
Rodzaje automatów
Automaty kasjerskie można klasyfikować według ich funkcjonalności na:
- automaty monofunkcyjne (służące jedynie do wypłat banknotów), znane jako klasyczne dyspensery kasjerskie
- automaty z zamkniętym obiegiem gotówki (posiadające funkcje wpłaty oraz wypłaty banknotów), zwane recyklery lub kasjerskie automaty recyklingowe
W dzisiejszych czasach w zasadzie wykorzystuje się głównie recyklery kasjerskie. W niektórych projektach stosowane są także dodatkowe automaty do obsługi bilonu, ale na ogół do monet stosuje się multisejfy.
Producenci i modele
Na polskim rynku głównymi dostawcami automatów kasjerskich są: Diebold-Nixdorf oraz Talemax (we współpracy z firmami Sygnity oraz Systemy Zabezpieczeń Bankowych). W ofercie producentów znajdują się również automaty od Globe, Kłos oraz Bankomat.
Oto przykłady urządzeń oferowanych przez poszczególne firmy:
- Diebold-Nixdorf: Cineo 6030, Cineo 6020, Cineo 6010, ProCash 6000xe, ProCash 6100xe, ProCash 5000 (monofunkcyjny)
- Talemax: urządzenia japońskiej firmy Glory: Vertera 5G, Vertera 6G, TCD 9010
- Kłos: urządzenia chińskiej firmy GRG
- Bankomat: urządzenia włoskiej firmy CIMA, takie jak CDS707, SDM 503, SDM 503R
Obecnie automaty kasjerskie są powszechnie wykorzystywane w projektach reorganizacji placówek bankowych.