Associazione Sportiva Roma to włoski klub piłkarski, który został założony 22 lipca 1927 roku w Rzymie. Od sezonu 1952/53 nieprzerwanie uczestniczy w rozgrywkach Serie A. Klub zdobył mistrzostwo Włoch trzykrotnie w sezonach: 1941/42, 1982/83 oraz 2000/01, a także dziewięciokrotnie triumfował w Pucharze Włoch oraz zdobył dwa Superpuchary Włoch. Na arenie międzynarodowej Roma zdobyła Puchar Miast Targowych w sezonie 1960/1961, pokonując Birmingham City F.C. w finale oraz dotarła do finału Pucharu Mistrzów w sezonie 1983/84, gdzie przegrała z Liverpoolem F.C. AS Roma jest również zwycięzcą pierwszej edycji Ligi Konferencji Europy UEFA, wygrywając 1:0 z holenderskim Feyenoordem. W klasyfikacji wszech czasów Serie A klub zajmuje czwarte miejsce, a magazyn „Forbes” szacuje wartość klubu na 548 milionów dolarów.
Mecze domowe rozgrywane są na Stadio Olimpico, które może pomieścić 70 634 widzów. Zespół występuje w bordowych koszulkach z złoto-żółtymi akcentami, białych spodenkach i czarnych getrach. Klub ma dwa przydomki: „Giallorossi” (Żółto-Czerwoni) oraz „I Lupi” (Wilki) i „La Magica” (Magiczna). Od stycznia 2024 roku trenerem drużyny jest Daniele De Rossi, a kapitanem Lorenzo Pellegrini.
Najwięksi rywale klubu to S.S. Lazio oraz SSC Napoli, a także Juventus Turyn, Inter Mediolan i A.C. Milan. Kibice Romy mają dobre relacje z fanami Udinese Calcio, US Palermo oraz S.S. Sambenedettese Calcio.
== Historia ==
=== Początki futbolu w Rzymie ===
Na początku XX wieku, kiedy piłka nożna dotarła na Półwysep Apeniński, sytuacja w Rzymie przypominała tę w Londynie. Już w 1922 roku w pierwszej dywizji regionu Lazio występowało osiem klubów ze stolicy: Roman, Juventus, Fortitudo, Alba, Audace, Pro Roma, U.C. Romana i Lazio. Fortitudo osiągnęło finał mistrzostw krajowych, ale przegrało z Pro Vercelli. Wkrótce po tym doszło do fuzji U.C. Romana i Pro Roma, a następnie dołączyło do nich Fortitudo, tworząc zespół Fortitudo Pro Roma. Audace się rozpadło, a jego gracze trafili do Alby. W rezultacie w Rzymie pozostały cztery kluby: Fortitudo Pro Roma, Alba, Roman i Lazio.
U.S. Alba była najbogatszym klubem w Rzymie, a jej zawodnicy otrzymywali najwyższe stypendia. Przez wiele lat zarządzał nią Umberto Farneti, który przyciągał do zespołu znakomitych piłkarzy. F.C. Roman był elitarnym klubem, którego kibice stanowili przedstawicieli najwyższych klas społecznych. Klub rozgrywał swoje mecze na boisku „Due Pini”. S.S. Fortitudo, założony w 1908 roku, miał w swoim składzie wielu znakomitych zawodników, z Attilio Ferrarisem na czele.
Sezon 1925/1926 przyniósł Albę finał mistrzostw Włoch, w którym przegrała z Juventusem.
=== Narodziny Associazione Sportiva Roma ===
W związku z dominacją klubów z Północy nad Południem, postanowiono w Rzymie stworzyć nowy zespół. 22 lipca 1927 roku powstała Associazione Sportiva Roma w wyniku fuzji Alby, Romana i Fortitudo, przy czym Lazio odmówiło przystąpienia do fuzji. Pomysłodawcami byli Ulisse Igliori, Vittorio Scialoja i Italo Foschi, sekretarz Narodowej Partii Faszystowskiej. Klub został zarejestrowany 7 czerwca 1927 roku, a jego powstanie zostało odnotowane w czołowych rzymskich gazetach. Prezesem klubu został Foschi, a wybrano kolory czerwony i żółty, które nosił Roman. Herb klubu przedstawia wilczycę, karmiącą Remusa i Romulusa, symbolizując powstanie Rzymu. Nazwa „Associazione Sportiva” powstała na wzór nowo utworzonych klubów w innych włoskich miastach. Pierwszym stadionem klubu był Motovelodromo Appio.
Jeszcze w tym samym roku Roma pod wodzą angielskiego trenera Williama Garbutta rozpoczęła rozgrywki ligowe i w debiutanckim sezonie 1927/1928 zajęła ósme miejsce, osiągając sukces w postaci zdobycia Pucharu CONI. W dwóch pierwszych meczach finałowych z Modeną padły remisy, ale w decydującym meczu Roma zwyciężyła 2:1, a liderem zespołu był Attilio Ferraris.
W sezonie 1928/1929 do Romy dołączył Fulvio Bernardini, który stał się legendą klubu. W tym samym sezonie Roma zajęła trzecie miejsce w lidze. W 1929 roku Roma zaczęła grać na nowym stadionie Campo Testaccio, gdzie miały miejsce pierwsze derby Rzymu, które zakończyły się zwycięstwem Romy 1:0.
=== Lata 30. ===
W sezonie 1930/1931 Roma zdobyła wicemistrzostwo Włoch, a w marcu 1931 pokonała Juventus 5:0. Volk został pierwszym królem strzelców ligi w barwach Romy. Roma po raz pierwszy wystąpiła w Pucharze Europy Centralnej, gdzie dotarła do półfinału. W sezonie 1931/1932 zespół prowadził Austriak Janos Baar, ale w połowie sezonu został zwolniony. Nowym trenerem został Węgier Lajos Kovács. Latem 1933 z zespołu odszedł Rodolfo Volk do Pisy Calcio, a w jego miejsce do zespołu sprowadzono trzech Argentyńczyków. Na koniec sezonu Roma zajęła 5. miejsce w lidze.
W sezonie 1934/1935 prezydent klubu sprzedał Ferrarisa do Lazio, co spotkało się z krytyką fanów. Roma zajęła 4. miejsce w Serie A. Latem 1935 do klubu dołączyli mistrzowie świata Eraldo Monzeglio i Luigi Allemandi. W 1936 roku Roma zajęła 10. pozycję, a w finale krajowego pucharu przegrała 0:1 z Genoą. W 1939 roku zespół przeszedł liczne zmiany kadrowe, a po wybuchu II wojny światowej część piłkarzy łączyła grę w piłkę z obowiązkami wojskowymi.
=== Lata 40. ===
W 1940 roku wojna miała negatywny wpływ na rozwój sportu w Rzymie. Roma dotarła do finału Pucharu Włoch w sezonie 1940/1941, ale przegrała z Venezią. W sezonie 1941/1942, dzięki pracy Alfréda Schaffera, Roma zdobyła swój pierwszy tytuł mistrza Włoch, pokonując Modenę na Stadio Flaminio. W sezonie 1942/1943 Roma nie odnosiła większych sukcesów, a po wojnie zespół zajął drugie miejsce w regionalnych mistrzostwach, złożony głównie z młodych zawodników.
=== Lata 50. ===
W sezonie 1950/1951 Roma spadła do Serie B. W drugiej lidze zespół wrócił do ekstraklasy po roku. W sezonie 1952/1953 Roma wróciła na nowoczesne Stadio Olimpico. W 1953 roku Roma zainwestowała w transfer Alcidesa Ghiggii, a trenerem został Jesse Carver. W 1954 roku Roma zajęła 3. miejsce w lidze, a w 1955 roku doszło do zmiany trenera. W 1957 roku, po problemach z komunikacją, zwolniono Aleca Stocka.
=== Lata 60. ===
W 1960 roku Roma trafiła na nowego trenera, Alfreda Foniego, a zespół zajął 9. miejsce w lidze. W 1961 roku Roma zdobyła Puchar Miast Targowych, pokonując Birmingham City. W 1962 roku klub zajął 5. miejsce w lidze i dotarł do półfinału Pucharu Włoch. W 1963 roku Roma zdobyła Puchar Włoch, a w 1964 roku zespół zajął 5. miejsce w Serie A.
== Kibice i rywale ==
AS Roma jest jednym z najpopularniejszych klubów we Włoszech, a ich największym rywalem jest S.S. Lazio. Kibice Romy mają także rywalizację z SSC Napoli, Juventusem, A.C. Milan oraz Interem Mediolan. Współprace łączą ich z fanami Udinese Calcio, US Palermo oraz S.S. Sambenedettese Calcio.
== Stadion ==
AS Roma rozgrywa swoje mecze na Stadio Olimpico, które ma pojemność 82 456 widzów. Stadion został zbudowany w 1937 roku i jest jednym z najnowocześniejszych obiektów w Europie. Roma gra na nim od 1957 roku, dzieląc go z Lazio.
== AS Roma jako spółka akcyjna ==
W 1999 roku Roma przekształciła się w spółkę akcyjną. Obecnie 64,3% akcji należy do rodziny Sensi, a 30,4% do innych akcjonariuszy. Klub jest jednym z nielicznych, które są notowane na włoskiej giełdzie.
== Prezesi klubu ==
W ciągu swojej historii AS Roma miała wielu prezesów, a obecnie funkcję tę pełni James Pallotta.
== Sukcesy ==
AS Roma zdobyła wiele trofeów zarówno krajowych, jak i międzynarodowych oraz młodzieżowych, a jej historia jest pełna sukcesów i ważnych osiągnięć w piłce nożnej.