ARP Pilea
ARP Pilea (wcześniej znany jako Rafako E-Bus) to niskopodłogowy elektryczny autobus miejski klasy MIDI, który został zaprezentowany w 2019 roku przez polską firmę Rafako z Raciborza. W 2020 roku produkcję tego pojazdu przejęła ARP e-Vehicles, spółka zależna od Agencji Rozwoju Przemysłu. Niestety, firma ogłosiła upadłość w 2025 roku.
Historia
Informacje na temat prac nad prototypem miejskiego autobusu elektrycznego przez firmę Rafako pojawiły się w 2018 roku. Władze firmy zdecydowały się na wejście w nowy segment rynku z uwagi na chęć dywersyfikacji produkcji oraz prognozy dotyczące dynamicznego wzrostu branży autobusów elektrycznych w Europie. Wtedy też zapowiedziano premierę trzech wersji autobusu elektrycznego. W grudniu 2018 roku w Raciborzu odbył się pierwszy pokaz autobusu elektrycznego o długości 8,6 metra, którego prototyp został stworzony w Solcu Kujawskim. Wówczas ogłoszono, że pojazd będzie produkowany w trzech wersjach: miejskiej, podmiejskiej oraz szkolnej. W 2019 roku konsorcjum Rafako oraz Agencji Rozwoju Przemysłu złożyło ofertę w konkursie zorganizowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju na opracowanie i dostawę innowacyjnych pojazdów bezemisyjnego transportu publicznego. W październiku 2019 roku miała miejsce pierwsza w Polsce premiera targowa modelu Rafako E-Bus w Katowicach, a europejska premiera odbyła się na targach Busworld w Brukseli. Do tego momentu powstały dwa prototypy, w tym jeden w wersji szkolnej, a planowano ukończenie trzeciego pojazdu w wersji miejskiej do końca 2019 roku. W grudniu 2019 roku Rafako E-Bus przeszedł pierwsze jazdy testowe w MZK Toruń. Producent poinformował, że prace nad 12-metrową wersją autobusu elektrycznego Rafako są w toku.
W 2020 roku podpisano umowę, na mocy której Rafako E-Bus został sprzedany w 100% Agencji Rozwoju Przemysłu, a jego nazwa zmieniła się na ARP E-Vehicles. Od 2021 roku model autobusu jest oferowany pod nazwą Pilea. W tym samym roku producent wprowadził na rynek nowy model o długości 10 metrów.
Konstrukcja
Rafako E-Bus jest niskopodłogowym autobusem miejskim, który od samego początku był projektowany jako pojazd bateryjny. Jego konstrukcja jest modułowa, co pozwala na produkcję w trzech podstawowych wersjach: miejskiej, podmiejskiej oraz szkolnej, a także na rozwój konstrukcji o dodatkowe modele o różnych długościach. Napęd autobusu stanowi trójfazowy silnik synchroniczny DANA o mocy 140 kW i sprawności do 94,5%. W wersji miejskiej zamontowano baterie LTO o pojemności 62,9 kWh, które umożliwiają przejechanie około 70 km na jednym ładowaniu, z czasem ładowania do 90% wynoszącym 15 minut. Natomiast w wersji podmiejskiej i szkolnej zastosowano baterie NMC o pojemności 142,1 kWh, co pozwala na zasięg do 140 km na jednym ładowaniu. Ładowanie odbywa się metodą plug-in, a w przyszłości planowane jest ładowanie pantografem. Baterie umieszczono w całości pod podłogą, co jest innowacyjnym rozwiązaniem w segmencie autobusów elektrycznych. Taki układ obniża środek ciężkości pojazdu, poprawia jego stabilność oraz zmniejsza całkowitą wysokość do około 3,2 metra.
Wejście do autobusu zapewniają dwie pary drzwi w układzie 1-2-0. Prototyp pomieści 65 pasażerów, w tym 23 na miejscach siedzących. Przy drugich drzwiach znajduje się przestrzeń dla osób niepełnosprawnych oraz dla wózków dziecięcych. Klimatyzacja w przestrzeni pasażerskiej jest w pełni elektryczna, natomiast ogrzewanie może być zasilane energią elektryczną z akumulatorów lub olejem.
Eksploatacja
Pierwszym przewoźnikiem, który wprowadził Rafako E-Bus do eksploatacji, było MZK Toruń, gdzie w grudniu 2019 roku przeprowadzono dwutygodniowe testy elektrobusu. Kolejne testy miały miejsce w innych zakładach komunikacyjnych w Polsce. W 2021 roku prototypowy egzemplarz został sprzedany do MZK w Koninie. W 2022 roku, z pomocą NFOŚiGW, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji w Sieradzu zakupiło sześć egzemplarzy. Na przełomie lat 2023 i 2024, dwa pojazdy nabyła również Komunikacja miejska w Mrągowie.