ARM Guadaloupe Victoria, wcześniej znany jako USS Pharris – to amerykańska fregata klasy Knox, która była w służbie w Marynarce Wojennej USA w latach 1974–1992, a od 2000 roku służy w marynarce Meksyku pod nazwą „Guadaloupe Victoria”. Okręt należy do grupy czterech fregat tego typu, które zostały przekazane Meksykowi, gdzie są znane jako typ Allende. Fregata nosiła numer burtowy E-52, a później F 213.
Historia
USS „Pharris” był częścią długiej serii 46 jednostek typu Knox, które zostały zbudowane w amerykańskich stoczniach dla United States Navy w latach 60. i 70. XX wieku, z myślą o zwalczaniu okrętów podwodnych. Początkowo klasyfikowane jako eskortowce oceaniczne, od 1975 roku zakwalifikowano je jako fregaty, co spowodowało zmianę numeru burtowego z DE-1094 na FF-1094. „Pharris” był jednym z ostatnich okrętów tego typu, budowanych w stoczni Avondale Shipyards w pobliżu Nowego Orleanu.
Stępkę pod budowę USS „Pharris” położono 11 lutego 1972 roku, a okręt wodowano 16 grudnia 1972 roku. 26 stycznia 1974 roku wszedł do służby w marynarce USA.
Opis
Wyporność jednostek typu Knox jest podawana w różnych wartościach: 3020 ton w stanie lekkim i 4066 ton w pełni załadowanym lub 3011 ton standardowo i 4260 ton pełnozaładowanym. Długość wynosi 134 metry, szerokość 14,3 metra, a zanurzenie 4,6 metra, z maksymalnym zanurzeniem wynoszącym 7,8 metra z opływką sonaru.
Okręt napędza jedna turbina parowa z przekładnią Westinghouse, generująca moc 35 000 shp. Parę wytwarzają dwa kotły parowe wodnorurkowe – w przypadku „Pharrisa” są to kotły Combustion Engineering, działające pod ciśnieniem roboczym 84,4 at i w temperaturze 510°C. Turbina napędza pojedynczą pięciopłatową śrubę o średnicy 4,57 metra. Okręt osiąga maksymalną prędkość 27 węzłów. Zapas paliwa wynosi 715 ton, co pozwala na zasięg 4000 mil morskich przy prędkości 22 węzły lub 4900 mil morskich przy 15 węzłach. Dodatkowo okręt transportuje 35 ton paliwa lotniczego.
W skład załogi fregat typu Knox początkowo wchodziło 245 osób, w tym 17 oficerów. Później liczba ta wzrosła do 283 ludzi (22 oficerów), a pod koniec służby w USA wynosiła 288 osób (17 oficerów). W służbie meksykańskiej załoga liczy 288 osób, w tym 20 oficerów.
Uzbrojenie i wyposażenie
Uzbrojenie artyleryjskie obejmuje jedną automatyczną armatę uniwersalną kal. 127 mm (5 cali) Mk 42 Mod. 9 o długości lufy 54 kalibrów (L/45). Długość lufy wynosi 6858 mm, a kąt podniesienia lufy wynosi od -10° do +85°. Prędkość podniesienia wynosi 25°/s. Armata strzela pociskami ważącymi 31,75 kg, osiągając maksymalną prędkość wylotową 807 m/s. Jej donośność wynosi 23 700 m, a w przypadku celów powietrznych – 14 800 m. Posiada zapas 600 pocisków, a szybkostrzelność wynosi do 20 strzałów na minutę. Armata jest zdalnie kierowana, ale można również prowadzić ogień do celów morskich z wieży.
Podstawowym uzbrojeniem do zwalczania okrętów podwodnych jest ośmioprowadnicowa kontenerowa obrotowa wyrzutnia Mk 16, która wystrzeliwuje rakietotorpedy RUR-5 ASROC, umiejscowiona między wieżą działa a nadbudówką. Wyrzutnia ta była przystosowana do odpalania samonaprowadzających się torped Mk 44 Mod. 1, Mk 46 Mod. 2 oraz Mk 46 Mod. 5 (tylko te ostatnie w końcowym okresie służby). Zasięg strzału wynosił do 9,1 lub 14 km (według innych źródeł do 10 km), a zapas amunicji wynosił 16 rakietotorped. Dwie prowadnice dostosowano do odpalania pocisków przeciwokrętowych RGM-84 Harpoon o zasięgu do 130 km (nie były one używane w służbie meksykańskiej). Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniają cztery stałe wyrzutnie lekkich torped kal. 324 mm w ścianach nadbudówki na śródokręciu, strzelające po dwie na każdą z burt. Okręt przenosi 22 torpedy Mk 46 Mod. 5.
„Pharris”, jak inne późniejsze okręty tego typu, nie został wyposażony w wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu RIM-7 Sea Sparrow. W latach 1982–1988 na rufie zamontowano jednak zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej Phalanx CIWS, z działkiem sześciolufowym kal. 20 mm oraz zintegrowanym radarem. Przed przekazaniem okrętu do Meksyku zestaw ten został jednak zdemontowany, a w jego miejsce nie zainstalowano nic nowego.
Początkowo wyposażenie lotnicze fregat typu Knox stanowiły bezzałogowe śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych QH-50 DASH, które okazały się nieefektywne. Po modernizacji, od 1973 roku, na okrętach zaczęto używać pojedynczych śmigłowców do zwalczania okrętów podwodnych SH-2F Seasprite LAMPS, które były wyposażone w radar, detektor anomalii magnetycznych, boje sonarowe oraz dwie lekkie torpedy. W służbie meksykańskiej używany był lekki śmigłowiec patrolowy Bo 105CB, który był uzbrojony jedynie w karabiny maszynowe lub niekierowane pociski rakietowe.
„Pharris” był jednym z okrętów tego typu, które otrzymały sonar SQS-35.
Służba
US Navy
„Pharris” został wycofany ze służby w US Navy 15 kwietnia 1992 roku. Następnie pozostawał w rezerwie (US Navy Reserve). Planowano przekazanie go Tajwanowi jako części zamienne dla pięciu fregat typu Knox, ale ostatecznie do tego nie doszło. 2 lutego 2000 roku fregata została przekazana marynarce Meksyku.
Służba w Meksyku
Fregata weszła do służby w marynarce Meksyku 16 marca 2000 roku jako trzeci okręt tego typu, również nazywany typem Allende. Otrzymała nazwę „Guadaloupe Victoria”, na cześć pierwszego prezydenta Meksyku, z numerem burtowym E-52, który w 2001 roku zmieniono na F 213. Okręt stacjonował w Tuxpan. W Meksyku fregaty nie używają pocisków przeciwokrętowych Harpoon i są wyposażone w śmigłowiec Bo 105CB. W 2016 roku fregata była wciąż w służbie.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
Zvonimir Freivogel, Boris Švel, Dario Vuljanić. Amerykańskie fregaty typu „Knox”. Część II. „Okręty Wojenne”. Nr 1/2014. XXI (123), styczeń – luty 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Zvonimir Freivogel, Boris Švel, Dario Vuljanić. Amerykańskie fregaty typu „Knox”. Część III. „Okręty Wojenne”. Nr 2/2014. XXI (124), marzec – kwiecień 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.