System sejsmoakustyczny ARES
System sejsmoakustyczny ARES (początkowo znany jako stacjonarna aparatura sejsmoakustyczna średniej wielkości) stanowi nową generację urządzeń, które mają na celu ocenę zagrożeń związanych z tąpaniami, wykorzystując pasywne metody sejsmoakustyki. Opracowanie systemu miało miejsce w drugiej połowie lat 80. XX wieku w Zakładzie Systemów Dyspozytorskich (ZB-7) Centrum Naukowo-Produkcyjnego Elektrotechniki i Automatyki Górniczej EMAG w Katowicach. Prace nad systemem rozpoczęto w 1985 roku, a w ciągu dekady zrealizowano 35 urządzeń ARES, z czego 31 zostało zainstalowanych w 22 polskich kopalniach węgla kamiennego (od 1 do 4 urządzeń w każdej kopalni), a 4 w kopalniach rud miedzi. System ARES jest w dalszym ciągu rozwijany, a jego najnowsza wersja ARES 5/E umożliwia rozbudowę do 64 kanałów pomiarowych (8 urządzeń, z 8 kanałami każde), z pasmem przenoszonych częstotliwości w zakresie 28-1500 Hz oraz dynamiką przetwarzania wynoszącą 54 dB.
Przeznaczenie
System ARES został pierwotnie zaprojektowany do oceny zagrożeń tąpaniami w kopalniach o niskim ryzyku, dlatego rejestracja i przetwarzanie sygnałów sejsmoakustycznych zostały ograniczone do 8 kanałów pomiarowych. Z biegiem czasu kopalnie zaczęły wykorzystywać system ARES jako dodatkowe wsparcie dla systemów oceny zagrożeń tąpaniami SAK, które były stosowane od początku lat 80. XX wieku. W rezultacie powstała koncepcja integracji wielu aparatów ARES w jeden system oceny, oparty na komputerach osobistych PC, do przetwarzania danych zgodnie z instrukcjami oraz nowymi procedurami oceny zagrożeń tąpaniami.
Do kluczowych funkcji realizowanych przez system ARES należą:
- detekcja i rejestracja zjawisk sejsmoakustycznych
- uproszczona lokalizacja zjawisk sejsmoakustycznych
- określanie energii umownej oraz aktywności górotworu
- statystyczna analiza danych oraz prezentacja wyników
Bibliografia
Dworak M., Romanek J. „Stacjonarna aparatura sejsmoakustyczna ARES, nowe możliwości funkcjonalne na tle eksploatowanych dotychczas systemów”, materiały Sympozjum „Systemy kontroli parametrów bezpieczeństwa w górnictwie”, Zarzecze k. Żywca, maj 1989
Dworak M., Romanek J., Żymełka K. „Układ stacjonarnej aparatury sejsmoakustycznej”, Patent nr 154141, 16 marca 1992