ARA Santísima Trinidad
ARA Santísima Trinidad to argentyński niszczyciel rakietowy typu brytyjskiego 42, zbudowany w Argentynie i wodowany w 1974 roku. Był jednym z dwóch niszczycieli tego typu w Marynarce Wojennej Argentyny. Okręt wszedł do służby w 1981 roku i brał aktywny udział w wojnie o Falklandy. Jego numer burtowy to D-2. W połowie lat 90. został wycofany z aktywnej służby, ale istniał jeszcze w latach 20. XXI wieku.
Okręt miał pełną wyporność wynoszącą 4100 ton angielskich i był napędzany przez turbiny gazowe, co pozwalało mu osiągać prędkość do 30 węzłów. Jego główne uzbrojenie składało się z wyrzutni pocisków przeciwlotniczych Sea Dart, wyrzutni pocisków przeciwokrętowych Exocet, jednego działa uniwersalnego kal. 114 mm oraz śmigłowca pokładowego.
Zamówienie i budowa
Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku Argentyna zainicjowała program modernizacji i rozwoju swojej marynarki wojennej, która do tej pory składała się głównie z okrętów z czasów II wojny światowej. W ramach tego projektu, 18 maja 1970 roku, Argentyna podpisała umowę z brytyjskim koncernem Vickers na budowę dwóch nowoczesnych niszczycieli rakietowych typu 42, które zostały zaprojektowane dla Marynarki Brytyjskiej. Pierwszy z nich, „Hércules”, miał być zbudowany w Wielkiej Brytanii, a drugi, „Santísima Trinidad”, z pomocą brytyjską w Argentynie.
Stępkę pod budowę „Santísima Trinidad” położono w stoczni AFNE (Astilleros y Fábricas Navales del Estado) w Rio Santiago 11 października 1971 roku. Budowa w Argentynie trwała dłużej niż w przypadku okrętu budowanego w Wielkiej Brytanii z powodu konieczności transferu technologii oraz mniejszego doświadczenia przemysłu. Ostatecznie okręt został wodowany 9 listopada 1974 roku. W trakcie wyposażania, 22 sierpnia 1975 roku, został uszkodzony przez płetwonurków grupy partyzanckiej Montoneros, którzy podłożyli ładunki wybuchowe. Okręt doznał uszkodzeń kadłuba oraz urządzeń elektronicznych.
Po długim okresie napraw i wyposażania, „Santísima Trinidad” wszedł do służby w lipcu 1981 roku. Otrzymał historyczną nazwę „Santísima Trinidad” (Trójca Przenajświętsza), która była noszona przez brygantynę z czasów walk o niepodległość Argentyny w latach 1815–1816, wchodzącą w skład zespołu okrętów admirała Browna. Klasyfikowany był jako niszczyciel rakietowy (Destructor Misilístico) i nosił numer burtowy D-2.
Opis
Konstrukcja i opis ogólny
Argentyńskie okręty były konstrukcyjnie zbliżone do wczesnych brytyjskich niszczycieli typu 42 pierwszej serii. Posiadały gładkopokładowy kadłub z nadbudówkami na śródokręciu, a także hangarem i lądowiskiem dla śmigłowca na rufie. Na pokładzie dziobowym znajdowała się wieża armaty uniwersalnej kal. 114 mm, a za nią dwuprowadnicowa wyrzutnia pocisków przeciwlotniczych Sea Dart. Cechą charakterystyczną okrętów tego typu były dwa radary kierowania ogniem umieszczone w kopułkowatych obudowach z tworzywa na dachu nadbudówki dziobowej i rufowej oraz pojedynczy komin na śródokręciu. Unikalną cechą jednostek argentyńskich były boczne wyloty spalin w górnej części komina, co miało na celu zredukowanie termicznego śladu okrętu.
Standardowa wyporność argentyńskich okrętów wynosiła 3150 ts, a pełna 4100 ts (ton angielskich). Wymiary to długość 125,6 m, szerokość 14,3 m oraz zanurzenie 5,8 m. Załoga liczyła 280 ludzi.
Uzbrojenie
Główne uzbrojenie rakietowe składało się z jednej dwuprowadnicowej wyrzutni pocisków przeciwlotniczych Sea Dart Mk 30, z zapasem 22 pocisków. Ich zasięg wynosił do 40 km i miały zdolność zwalczania celów na wysokościach od 100 do 18 300 m. Argentyńskie okręty różniły się od brytyjskich, ponieważ otrzymały cztery pojedyncze kontenerowe wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych MM 38 Exocet, o zasięgu 42 km, które zainstalowano na okręcie.
Uzbrojenie artyleryjskie składało się z automatycznej armaty uniwersalnej Vickers Mk 8 kal. 4,5 cala (114 mm), o szybkostrzelności do 25 strz./min. Dodatkowo okręt był uzbrojony w dwa działka automatyczne 20 mm Oerlikon Mk 7 i dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe kal. 12,7 mm.
Okręt miał także sześć wyrzutni torpedowych ILAS 3 kal. 324 mm (dwie potrójne), z których wystrzeliwano torpedy przeciw okrętom podwodnym Whitehead A 244/S, o zasięgu do 7 km. Okręt mógł transportować jeden śmigłowiec do zwalczania okrętów podwodnych. Argentyna zakupiła dla tych okrętów dwa brytyjskie śmigłowce przeciwpodwodne Westland Lynx HAS Mk 23, z których na „Santísima Trinidad” używano śmigłowca o znakach 3-H-141, który doznał awarii silnika 22 maja 1982 roku.
Wyposażenie
Argentyńskie okręty różniły się od brytyjskich pierwowzorów zestawem wyposażenia radioelektronicznego, które obejmowało radary: Type 965P (dozoru powietrznego), Type 992Q (wykrywania nawodnego i celów niskolecących) oraz Type 1006 (nawigacyjny). Systemy kierowania ogniem dla Sea Dart były obsługiwane przez dwa radary Type 909. Okręt był wyposażony w system informacji bojowej ADAWS-4, który był modernizowany w Argentynie, oraz w system wykrywania emisji radarowej Racal RDL 257.
Napęd
Okręt był napędzany przez cztery turbiny gazowe w systemie COGOG (pracujące rozłącznie), które napędzały dwie śruby. Dwie turbiny mocy bojowej Rolls-Royce Olympus TM3B rozwijały moc łączną 50 000 hp (37 300 kW), a turbiny marszowe Rolls-Royce Tyne miały moc 9900 hp (7400 kW). Prędkość maksymalna wynosiła 30 węzłów, a ekonomiczna 18 węzłów, co pozwalało na osiągnięcie zasięgu 4000 mil morskich.
Służba
Po wejściu do służby, ARA „Santísima Trinidad” został przydzielony do 1. Dywizjonu Niszczycieli. Wkrótce, w sierpniu 1981 roku, odbył wizytę w Portsmouth w Wielkiej Brytanii w celu kalibracji systemów uzbrojenia. Ćwiczenia z użyciem uzbrojenia rakietowego trwały do początku marca 1982 roku.
Po powrocie z Wielkiej Brytanii, okręt wziął udział w wojnie o Falklandy, wypływając 26 marca 1982 roku z zespołem desantowym. „Santísima Trinidad” przewoził 70 komandosów, którzy dokonali desantu na Port Stanley. W późniejszych dniach okręt osłaniał lotniskowiec ARA „Veinticinco de Mayo”. 2 maja wspierał lotniskowiec w przygotowaniach do ataków na brytyjską flotę, jednak z powodu złych warunków pogodowych atak nie doszedł do skutku. Po zatopieniu krążownika ARA „General Belgrano”, argentyńskie okręty zostały wycofane z rejonu działań ze względu na zagrożenie ze strony okrętów podwodnych. W wyniku ataków lotnictwa argentyńskiego, 8 czerwca, „Santísima Trinidad” próbował zakłócać łączność między brytyjskimi kontrolerami lotnictwa a myśliwcami Sea Harrier.
Po kapitulacji sił argentyńskich na Falklandach, „Santísima Trinidad” eskortował 19 czerwca brytyjski transportowiec, który przywiózł do Puerto Madryn 4167 argentyńskich jeńców.
Po przegranej wojnie, w latach 1983–1986, okręt przebywał głównie w rezerwie, a do aktywnej służby wrócił dopiero w 1988 roku. Z powodu brytyjskiego embarga na części zamienne, Argentyna rozważała sprzedaż obu niszczycieli do Libii, Turcji lub Iranu. W 1989 roku „Santísima Trinidad” odbył ostatni rejs operacyjny, a następnie został wycofany do bazy w Puerto Belgrano. Do 1996 roku okręt zredukowano do statusu hulku, a jego system Sea Dart przestał być sprawny.
20 grudnia 2004 roku podjęto decyzję o wycofaniu okrętu ze służby oraz jego demontażu. Ostatecznie „Santísima Trinidad” zatonął 21 stycznia 2013 roku w bazie Puerto Belgrano. W grudniu 2015 roku został podniesiony przez marynarkę i 22 grudnia wprowadzony do doku Arsenału Marynarki Wojennej. Ze względu na nieopłacalność remontu, marynarka planowała jego złomowanie lub zatopienie. Publicznie pojawiały się propozycje przekształcenia okrętu w muzeum. 17 grudnia 2020 roku prezydent Argentyny postanowił o jego kasacji, jednak w grudniu 2021 roku sąd apelacyjny w Bahía Blanca zablokował złomowanie okrętu z uwagi na jego znaczenie historyczne.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
David Brown: The Royal Navy and the Falklands War. Londyn: Guild Publishing, 1987.
Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7.
IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5.
Jane’s Fighting Ships 1986–87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4.
Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8.
John Jordan: An illustrated guide to modern destroyers. Londyn: Salamander Books, 1986. ISBN 0-86101-203-8.
Linki zewnętrzne
Historia y Arqueología Marítima – Destructor A.R.A. „SANTISIMA TRINIDAD” – fotografie okrętu