ARA San Luis (S-32) to argentyński okręt podwodny, który powstał w latach 70. XX wieku i stanowi jedną z dwóch jednostek niemieckiego typu 209/1200, zakupionych przez Argentynę. Okręt został skonstruowany w stoczni Howaldtswerke-Deutsche Werft w Kilonii, a następnie dostarczony w sekcjach do argentyńskiej stoczni Tandanor w Buenos Aires, gdzie odbył swoje zwodowanie 3 kwietnia 1973 roku. Został wprowadzony do służby w Armada de la República Argentina 24 maja 1974 roku. W trakcie swojej służby „San Luis” brał udział w argentyńsko-brytyjskim konflikcie o Falklandy, będąc jednym z dwóch argentyńskich okrętów podwodnych zaangażowanych w operacje morskie. Pomimo przeprowadzenia kilku ataków na brytyjskie jednostki, nie odniósł żadnych sukcesów. Brytyjskie kontrataki również nie przyniosły rezultatów, a okręt został wycofany ze służby w kwietniu 1997 roku.
Projekt i budowa
ARA „San Luis” jest jednym z wielu okrętów zbudowanych w ramach niemieckiego eksportowego typu 209, zaprojektowanego przez biuro konstrukcyjne Ingenieurkontor Lübeck. Okręt należy do drugiej serii jednostek (projekt IK 68), która charakteryzuje się wydłużoną o 1,6 metra wersją w porównaniu do wcześniejszych modeli.
Jednostka została zamówiona przez rząd Argentyny w 1968 roku i powstała w stoczni Howaldtswerke-Deutsche Werft w Kilonii, a następnie przetransportowano ją w sekcjach do stoczni Tandanor w Buenos Aires (numer budowy A 30). Stępkę okrętu położono 1 października 1970 roku, a zwodowanie miało miejsce 3 kwietnia 1973 roku.
Dane taktyczno–techniczne
„San Luis” to średniej wielkości okręt podwodny o jednokadłubowej konstrukcji, mający 55,9 metra długości, 6,25 metra szerokości i 5,5 metra zanurzenia. Jego kadłub ma średnicę 6,25 metra, a wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosi 11,3 metra. Wyporność wynosiła 1158 ton na powierzchni (bez zbiorników balastowych) i 1268 ton w zanurzeniu. Okręt był napędzany przez dwustojanowy silnik elektryczny Siemens o mocy 5000 KM (3680 kW) przy 200 obr./min, zasilany z czterech baterii akumulatorów po 120 ogniw o łącznej pojemności 11 500 Ah, ładowanych przez generatory AEG o mocy 550 KM, napędzane czterema czterosuwowymi, 12-cylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MTU 12V 493 TY60, każdy o mocy 600 KM przy 1450 obr./min. Okręt osiągał prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 22 węzły w zanurzeniu (na chrapach 12 węzłów). Jego zasięg wynosił 6000 Mm przy prędkości 8 węzłów na chrapach (lub 11 300 Mm przy 4 węzłach) oraz 400 Mm przy 4 węzłach w zanurzeniu. Ster krzyżowy znajdował się przed pięciołopatową śrubą napędową. Zbiorniki mogły pomieścić maksymalnie 85 ton paliwa, a okręt zabierał też 4 tony oleju smarowego, 31 ton wody sanitarnej oraz 19 ton wody pitnej. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 250 metrów, a autonomia okrętu wynosiła 40 dób.
Okręt był wyposażony w osiem dziobowych wyrzutni torped kalibru 533 mm, z zapasem 14 torped. W skład jego wyposażenia radioelektronicznego wchodziły radar nawigacyjny Thomson-CSF Calypso II, telefon podwodny UT-Anlage, system kierowania ogniem H.S.A. Mk 8 Mod 24, sonar STN Atlas CSU-3, sonar pasywny DUUG-1D oraz bierne urządzenie pomiaru odległości Thomson Sintra DUUX-2C. Dodatkowo posiadał dwa peryskopy, dwie tratwy ratunkowe, kotwicę oraz pętlę demagnetyzacyjną MES-Anlage.
Załoga składała się z 5 oficerów oraz 26 podoficerów i marynarzy.
Służba
Okręt ARA „San Luis” został przyjęty do służby w Armada de la República Argentina 24 maja 1974 roku, otrzymując numer taktyczny S-32.
Konflikt falklandzki
W przeciwieństwie do jednostki „Salta”, „San Luis” aktywnie brał udział w konflikcie argentyńsko-brytyjskim o Falklandy. W tym czasie dowodził nim kmdr por. (capitán de fragata) Fernando Azcueta. Okręt wyruszył na patrol w drugim tygodniu kwietnia 1982 roku, zabierając na pokład 10 torped SST-4 oraz 14 torped Mark 37. Jego obszar operacyjny obejmował rejon na północ od Falklandów, gdzie miał atakować brytyjskie jednostki zgodnie z zasadami użycia broni (rules of engagement – RoE). Podczas patrolu przeprowadzono trzy ataki torpedowe: dwa z wykorzystaniem torped SST-4 oraz jeden z torpedą Mark 37. Pierwsze ataki miały miejsce 1 maja 1982 roku, celując w fregaty HMS „Brilliant” oraz HMS „Yarmouth”. Żaden z ataków nie odniósł sukcesu, a brytyjskie okręty odpowiedziały kontratakiem z użyciem bomb głębinowych i co najmniej jednej torpedy. Drugi atak miał miejsce 8 maja i po 12 minutach od odpalenia torpedy Mk 37 doszło do eksplozji, jednak Wielka Brytania nigdy nie potwierdziła utraty okrętu podwodnego, co sugeruje, że torpeda mogła wybuchnąć uderzając w dno. Ostatni atak miał miejsce 10 maja, również bez użycia peryskopu, celując w fregaty HMS „Arrow” i HMS „Alacrity”. W obu przypadkach atak nie przyniósł rezultatów, mimo że po odpaleniach torped usłyszano niewielką eksplozję. Po wciągnięciu przez HMS „Arrow” holowanej przynęty przeciwtorpedowej stwierdzono jej zniszczenie, co uznano za dowód na to, że brytyjska pułapka zadziałała. Ostatni atak został przeprowadzony w miarę zwiększającej się odległości od celu, co prawdopodobnie wpłynęło na jego niepowodzenie. 19 maja okręt wrócił do bazy w Puerto Belgrano po 40-dniowym rejsie bojowym, z czego 864 godziny spędził w zanurzeniu.
Koniec służby
W 1985 roku okręt został przeniesiony do rezerwy. W 1992 roku „San Luis” rozpoczął modernizację w stoczni Astilleros Domecq García w Buenos Aires, która miała obejmować m.in. wymianę silników, wyposażenia elektronicznego oraz uzbrojenia. W styczniu 1997 roku wstrzymano prace, które nigdy nie zostały dokończone. Ostatecznie w kwietniu 1997 roku jednostka została wycofana ze służby i zakonserwowana. Skanibalizowany okręt przetrwał do 2011 roku.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VII. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (119), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Hartmut Ehlers. Niemieckie okręty podwodne po II wojnie światowej. Część VIII. „Okręty Wojenne”. Nr 4 (120), 2013. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947–1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Ivan Gogin: SALTA submarines (1974). Navypedia. [dostęp 2019-01-07]. (ang.).
Steven R. Harper: Submarine Operations During Falklands War. Naval War College, Newport, 17 czerwca 1994. [dostęp 2019-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-08)]. (ang.).
Aleksandr Mitrofanov. Argentyńskie okręty podwodne w konflikcie falklandzkim. „Okręty Wojenne”. Nr 4 (54), 2002. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1975-76. London: Jane’s Yearbooks, 1975. ISBN 0-531-03251-5. (ang.).
John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1979-80. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1979. ISBN 0-531-03913-7. (ang.).
John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1981-82. London: Jane’s Information Group Ltd, 1981. ISBN 0-7106-0728-8. (ang.).
John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.).
Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004–2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1988-89. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1988. ISBN 0-7106-0858-6. (ang.).
Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.).