ANBO-III to litewski samolot szkolny z końca lat 20. XX wieku.
Historia
W okresie międzywojennym na Litwie powstała stosunkowo niewielka liczba samolotów. W latach 1924–1927 w Warsztatach Lotniczych w Kownie zbudowano po jednym egzemplarzu samolotów ANBO-I i ANBO-II, które zaprojektował porucznik Antanas Gustaitis. W październiku 1929 roku Gustaitis zrealizował swój trzeci projekt, ANBO-III, który był przeznaczony do szkolenia w zakresie wyższego pilotażu. Po raz pierwszy na Litwie rozpoczęto produkcję seryjną tego modelu, wytwarzając od września 1929 do września 1931 roku dziewięć egzemplarzy ANBO-III (maszyny otrzymały numery ewidencyjne 33, 39–42, 44–45, 47–48). Samoloty te były wykorzystywane do zaawansowanego szkolenia w lotnictwie wojskowym aż do 1940 roku, kiedy to ostatnie pięć sztuk zostało wycofanych ze służby. Maszyny charakteryzowały się łatwością w pilotażu. W ciągu dziesięcioletniego okresu eksploatacji tylko jedna z nich uległa wypadkowi: 28 sierpnia 1935 roku rozbił się samolot nr 41, w wyniku katastrofy zginął aspirant wojskowy inż. Alfonsas Klygis.
Incydent graniczny
7 kwietnia 1933 roku o godzinie 14:00, w pobliżu zaścianka Sulszczyzna, znajdującego się przy stacji kolejowej Zawiasy na trasie z Wilna do Kowna, przymusowo wylądował samolot ANBO-III nr 44, pilotowany przez ppor. Juozasa Nausedę. Podczas lądowania maszyna doznała niewielkich uszkodzeń, takich jak rozerwanie poszycia kadłuba i zgięcie łopaty śmigła. Samolot został poddany badaniom przez komisję z 5. Pułku Lotniczego, a następnie przewieziony wraz z pilotem do Wilna, skąd, za pośrednictwem Łotwy, został zwrócony Litwinom (Polska i Litwa nie miały wówczas stosunków dyplomatycznych).
Opis konstrukcji i dane techniczne
ANBO-III był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem o drewnianej konstrukcji. Rozpiętość jego skrzydeł wynosiła 10,55 metra, a powierzchnia nośna wynosiła 18,2 m². Płat był odchylony do tyłu pod kątem 5 stopni, a w jego centralnej części znajdowały się zbiorniki paliwa. Kadłub miał szkielet wykonany z rurek stalowych i był pokryty blachą duralową. Długość samolotu wynosiła 6,9 metra, a masa własna płatowca wynosiła 556 kg, podczas gdy masa całkowita (startowa) wynosiła 820 kg. Podwozie było klasyczne, stałe i amortyzowane za pomocą gumowego sznura.
Napęd stanowił początkowo chłodzony powietrzem 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Walter Mars o mocy 96 kW (130 KM). W egzemplarzach produkowanych w latach 1930–1931 zastosowano 7-cylindrowe silniki gwiazdowe Armstrong Siddeley Genet Major o mocy 88 kW (120 KM). Maksymalna prędkość wynosiła 180 km/h z silnikiem Mars i 174 km/h z silnikiem Genet Major, natomiast prędkość minimalna wynosiła 75 km/h. Samolot mógł osiągnąć pułap 4500 metrów.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Zbigniew Jankiewicz, Julian Malejko: Samoloty i śmigłowce wojskowe – litera A. Warszawa: Bellona, 1993, seria: Encyklopedia Lotnictwa Wojskowego. Tom 2. ISBN 83-11-08229-4.
Waldemar Rezmer: Litewskie lotnictwo wojskowe 1919–1940. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. ISBN 83-231-1096-4.
Michael J.H. Taylor (red.): Jane’s Encyclopedia of Aviation. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-324-1.
A M. „ANBO III” pierwszy litewski samolot budowany seryjnie. „Skrzydlata Polska”. 16/1971, 19 kwietnia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Linki zewnętrzne
Sylwetka samolotu ANBO-III w serwisie «Уголок неба». [dostęp 2023-06-26]. (ros.).