ANBO-51

ANBO-51 to litewski samolot szkoleniowy z drugiej połowy lat 30. XX wieku.

Historia

W latach 30. XX wieku wyprodukowano zaledwie pięć egzemplarzy udanego samolotu szkoleniowego ANBO-V, które były już mocno zużyte. W związku z tym Antanas Gustaitis, konstruktor z Warsztatów Lotniczych w Kownie, rozpoczął prace nad zaktualizowaną wersją tego modelu. Wprowadzone zmiany obejmowały montaż mocniejszej jednostki napędowej, co przyczyniło się do poprawy osiągów oraz zwrotności maszyny. Prototyp ANBO-51 został zbudowany i oblatany w 1936 roku. Produkcja seryjna rozpoczęła się od pięciu egzemplarzy, z których pierwszy trafił do lotnictwa wojskowego w sierpniu 1937 roku. Do wiosny 1938 roku wyprodukowano kolejne pięć sztuk, co łącznie dało 10 egzemplarzy (maszyny miały numery ewidencyjne 81–84 oraz 785–789). Jeden z samolotów otrzymał skrócone skrzydła, co miało na celu ułatwienie szkolenia w zakresie wyższego pilotażu.

Po inwazji Niemiec na Polskę, 16 września 1939 roku, litewski rząd zdecydował się na częściową mobilizację sił zbrojnych. W jej wyniku kilka samolotów ANBO-51 zostało przydzielonych do jednostek bojowych: dwa trafiły do 6. eskadry rozpoznawczej I Grupy Lotniczej, a jeden do 8. eskadry rozpoznawczej w tej samej grupie. Pojedyncze maszyny zostały również przypisane do sztabu III Grupy Lotniczej (bombowej) oraz 5. eskadrze myśliwskiej z II Grupy Lotniczej. Z dniem 26 września 1939 roku rozpoczęto demobilizację sił zbrojnych, aby uniknąć pretekstu do agresji ze strony III Rzeszy i ZSRR. W chwili wkroczenia wojsk radzieckich na Litwę 15 czerwca 1940 roku, wszystkie wyprodukowane egzemplarze ANBO-51 były w użyciu, z czego siedem znajdowało się w szkolnictwie, a po jednym w 3., 7. i 8. eskadrze. Po proklamowaniu Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej litewskie lotnictwo zostało przekształcone w Ludową Eskadrę, do której weszły m.in. trzy samoloty ANBO-51 (pozostałe zostały zmagazynowane lub zniszczone). Koniec istnienia Ludowej Eskadry nastąpił w momencie ataku Niemiec na ZSRR, gdy większość samolotów została zniszczona na lotniskach lub zdobyta przez agresora.

Opis konstrukcji i dane techniczne

ANBO-51 był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem szkoleniowym, którego konstrukcja opierała się na drewnie. Kadłub zbudowano ze spawanych rur stalowych, pokrytych płótnem, natomiast skrzydła oraz usterzenie wykonano z drewna i również pokryto płótnem. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 11,35 metra, a powierzchnia nośna wynosiła 20,65 m². Obciążenie powierzchni oscylowało wokół 46 kg/m². Długość samolotu wyniosła 7,3 metra, a jego wysokość to 2,82 metra. Masa własna płatowca wynosiła 510 kg, natomiast masa całkowita (startowa) osiągała 820 kg. Podwozie było klasyczne i stałe.

Napęd stanowił chłodzony powietrzem 7-cylindrowy silnik gwiazdowy Armstrong Siddeley Genet Major IV o mocy 118 kW (160 KM). Obciążenie mocy wynosiło 5,92 kg/KM. Maksymalna prędkość wynosiła 210 km/h, a minimalna 80 km/h. Samolot mógł osiągnąć pułap 4000 metrów w czasie 20 minut (czas wznoszenia na wysokość 2000 metrów wynosił 8 minut).