AMX Au F1
AMX Au F1 to nowoczesna francuska haubicoarmata samobieżna, której prace rozpoczęto w latach 70. XX wieku. Pierwszy prototyp został zbudowany w 1974 roku, a w latach 1974–1975 przeprowadzono serię prób. Po zakończeniu testów, w 1977 roku, rozpoczęto produkcję seryjną, a w 1979 roku haubica weszła na uzbrojenie armii francuskiej. Obecnie jest także w użyciu w jednostkach artyleryjskich Iraku oraz Arabii Saudyjskiej. Nazwa broni to skrót od Grande Cadence de Tir, co oznacza dużą szybkostrzelność.
Historia
Prace nad haubicą AMX Au F1 rozpoczęto na początku lat 70. XX wieku. Pierwszy prototyp powstał w 1973 roku, a do jego budowy wykorzystano podwozie czołgu AMX-30. Z kadłuba czołgu usunięto magazyn amunicji, a w jego miejsce dodano generator prądu elektrycznego o napięciu 28V (o mocy 5kW), system klimatyzacji oraz nowy układ wentylacyjny. W wyniku tych zmian masa podwozia zmniejszyła się o dwie tony. W miejscu wieży czołgowej zainstalowano nową wieżę, mieszczącą haubicoarmatę GCT F1 kal. 155 mm, magazyn amunicji oraz zmechanizowany układ ładowania.
Haubice samobieżne AMX Au F1 zostały przyjęte do uzbrojenia armii francuskiej, a następnie trafiły do armii Kuwejtu (18 szt.), Arabii Saudyjskiej (50 szt.) oraz Iraku (85 szt.). Aby zainteresować innych użytkowników, stworzono wersje GCT z wykorzystaniem podwozi czołgów Leopard 1, T-72, Arjun, jednak żadna z nich nie weszła do produkcji seryjnej.
Haubica GCT była używana bojowo przez armię Arabii Saudyjskiej oraz Iraku podczas I wojny w Zatoce Perskiej.
Opis konstrukcji
AMX Au F1 to polowe działo samobieżne, w którego skład wchodzi dowódca, działonowy, ładowniczy oraz mechanik-kierowca. Kierowca zajmuje miejsce w kadłubie, podczas gdy pozostali członkowie załogi znajdują się w wieży. Kadłub AMX Au F1 został wykonany ze spawanych płyt ze stali pancernej. W przedniej części kadłuba znajdują się przedziały kierowania, w środkowej przedział bojowy z wieżą, a w tylnej przedział napędowy. W przedziale kierowania ma swoje miejsce mechanik-kierowca, który wchodzi do pojazdu przez właz w stropie kadłuba i obserwuje teren za pomocą peryskopów.
Wieża pancerna jest spawana z płyt pancernych. Po lewej stronie wieży znajduje się stanowisko ładowniczego, a po prawej celowniczego i dowódcy. Załoga wchodzi do wieży przez dwa prostokątne włazy z boku oraz dwa okrągłe w stropie.
W wieży umieszczono główne uzbrojenie pojazdu: 155 mm haubicoarmatę GCT F1. Lufa haubicoarmaty ma długość 40 kalibrów i jest wyposażona w hamulec wylotowy. Kąt ostrzału w płaszczyźnie pionowej wynosi od -4 do +66°. Zamek działa otwierany jest hydraulicznie (w razie awarii ręcznie). Z tyłu wieży znajduje się magazyn amunicji, który mieści 42 pociski oraz ładunki miotające.
Haubicoarmata GCT może być ładowana automatycznie lub ręcznie, a jej szybkostrzelność wynosi 8 strzałów na minutę przy ładowaniu automatycznym oraz 2-3 strzały przy ładowaniu ręcznym. GCT jest zdolna do wystrzeliwania wszelkich typów pocisków artyleryjskich o standardowym kalibrze NATO wynoszącym 155 mm. Donośność standardowych pocisków sięga 28 km, a z dodatkowym napędem rakietowym 31,5 km.
Do strzelania z działa wykorzystuje się naboje m.in. z pociskiem odłamkowo-burzącym zwykłym (o masie 43,35 kg lub 43,75 kg), z generatorem gazowym tzw. base bleed (43,5 kg), z dodatkowym napędem rakietowym (43,5 kg), dymnym (43,15 kg lub 43,5 kg), oświetlającym (43,5 kg) oraz ćwiczebnym (43,25 kg lub 43,75 kg).
Dodatkowe uzbrojenie GCT obejmuje 7,62 mm karabin maszynowy AAT M52 (z 2050 nabojami) lub 12,7 mm Browning M2HB (z 800 nabojami), umieszczony z lewej strony na wieży, oraz wyrzutnię granatów dymnych (2×2) z przodu wieży, na dole.
Napęd AMX Au F1 stanowi 12-cylindrowy, czterosuwowy, wysokoprężny silnik Hispano-Suiza HS-110, o mocy 530 kW.
Haubica AMX Au F1 jest wyposażona w niezależne zawieszenie na wałkach skrętnych, a każde z 10 kół jezdnych jest połączone z wahaczem i wałkiem skrętnym. Napęd z silnika przekazywany jest na koła napędowe znajdujące się w tylnej części pojazdu, a z przodu znajdują się koła napinające. Koła jezdne mają konstrukcję podwójną, a wahacze pierwszej i ostatniej pary kół współpracują z hydraulicznymi amortyzatorami. Dodatkowo z każdej strony zamontowano 5 rolek podtrzymujących gąsienice.
Przypisy
Bibliografia
Witkowski Igor. Samobieżna haubica 155 mm GCT. „Technika Wojskowa”. Październik 1991. nr 6. s. 5. ISSN 0867-5635.
Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 32. ISBN 83-86028-01-7.