Amos – jeden z dwunastu proroków mniejszych, czczony jako święty.
Życiorys
Najważniejszym źródłem informacji o Amosie jest jedna z ksiąg prorockich Starego Testamentu. Pochodził z judzkiego miasta Tekoa, usytuowanego 18 kilometrów na południe od Jerozolimy. Na początku zajmował się pasterstwem oraz uprawą drzew figowych, a później rozpoczął swoją prorocką misję w Państwie Północnym, szczególnie w schizmatyckim sanktuarium w mieście Betel. Krytykował demoralizację, luksus i nieprawości, które dotykały ubogich mieszkańców Betel i Samarii, a w odpowiedzi na brak posłuchu zaczął zapowiadać Boże kary. Dokładny czas jego działalności nie jest precyzyjnie określony, ale na pewno miała ona miejsce podczas panowania Jeroboama II, w latach 782-753 p.n.e. Według biblistów, opierających się na wydarzeniach opisanych w Księdze Amosa oraz porównaniach z dokumentami asyryjskimi, jego działalność przypadała na lata 765-763 p.n.e. Amos najprawdopodobniej opuścił Betel i powrócił do Tekoa, gdzie według starożytnej tradycji znajduje się jego grób.
W odróżnieniu od innych proroków, Amos nie był związany ze Świątynią; został posłany przez Jahwe z osobistym objawieniem i misją.
Jego wizja religijna jest uniwersalistyczna: Bóg Jahwe Izraela jest Jedynym Bogiem wszystkich narodów, czuwa nad sprawiedliwością, przydziela nagrody i kary, jednak szczególnie troszczy się o swój wybrany naród, sprawując władzę ze Świątyni w Jerozolimie. Wspomnienie Amosa obchodzone jest 31 marca.
Księga Amosa
Styl pisarski Amosa charakteryzuje się przejrzystością oraz malowniczością opisów. W jego twórczości można znaleźć wiele porównań związanych z wiejskim życiem, co ma związek z jego pasterskim pochodzeniem. Z przyjemnością prowadzi dialog ze słuchaczami i w odpowiednim momencie przekazuje im swoje proroctwo.
Ikonografia
W ikonografii Amos jest przedstawiany w tunice lub stroju pasterskim. Jego atrybuty to księga lub zwój oraz stado baranów lub owiec. Księga odnosi się do jego prorockiej księgi, a stado baranów i owce symbolizują jego codzienne pasterskie życie.
Zobacz też
Bibliografia
Wstęp do Księgi Amosa w Biblii Tysiąclecia.
Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1. (pol.).
Przypisy
