Amorfa krzewiasta
Amorfa krzewiasta, znana również jako amarf drzewiasty lub amarf zwyczajny (Amorpha fruticosa L.), to gatunek krzewu z rodziny bobowatych. Pochodzi z wschodnich obszarów Stanów Zjednoczonych, skąd rozprzestrzeniła się wzdłuż rzek na niemal całym obszarze USA oraz na południowych terenach Kanady. Roślina ta występuje także w Europie i Azji. Została wprowadzona do Europy w XVIII wieku w celach komercyjnych i z czasem zyskała naturalizację w wielu krajach, szczególnie w południowej Europie (w Polsce odnotowana od 1806 roku). W Polsce jest uprawiana, a lokalnie może występować jako kenofit.
Morfologia
Pokrój
Amorfa krzewiasta to wyprostowany, słabo rozgałęziony krzew, osiągający wysokość do 6 m.
Liście
Liście są skrętoległe, osiągające długość do 30 cm, nieparzystopierzaste, składają się z 11-25 listków o kształcie jajowatym lub eliptycznym i mają gładkie brzegi.
Korzenie
Roślina posiada głęboki i silny system korzeniowy.
Kwiaty
Kwiaty, o nieprzyjemnym zapachu, są drobne, obupłciowe, purpurowofioletowe z żółtymi pylnikami. Zbierają się w gęste, wyprostowane grona, skupione po kilka na końcach pędów.
Owoc
Owocem jest jednonasienny, niepękający strąk.
Biologia i ekologia
Siedlisko: Amorfa rośnie wzdłuż rzek i strumieni, na brzegach stawów i jezior, na terenach bagnistych oraz naturalnych rozlewiskach rzecznych. Charakteryzuje się niskimi wymaganiami glebowymi i dobrze rośnie nawet na suchych, piaszczystych i kamienistych gruntach. Preferuje podłoże o pH 7-8,5. Jest rośliną światłolubną, odporną na silne wiatry i susze. Dodatkowo, jest mrozoodporna i dobrze znosi zasolenie. Na liściach znajdują się gruczołki żywiczne, które produkują substancje owadobójcze. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Zastosowanie
Roślina miododajna
Amorfa krzewiasta jest uznawana za jeden z najbardziej miododajnych krzewów w strefie umiarkowanej, z wydajnością miodową wynoszącą do 80 kg/ha. Pyłek amorfy ma charakterystyczną ceglastą barwę.
Inne zastosowania
- Roślina ozdobna
- Sadzona jako żywopłot
- Wzmacnianie brzegów (stawów, rzek itp.), ochrona gleby przed erozją
- Obsadzanie nieużytków
- W ogrodnictwie, sadzona dla odstraszania szkodliwych owadów
- Wykorzystywana do produkcji koszyków i gąsiorów (szczególnie we Włoszech w latach 50. XX wieku)
- Strąki wykorzystywane w Bułgarii w przemyśle perfumeryjnym i farmaceutycznym
- Dawniej w Ameryce Północnej stosowano ją do uzyskiwania barwnika będącego namiastką indyga (ekstrahowanego z indygowca barwierskiego)
Przypisy
Bibliografia
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4. Brak numerów stron w książce
Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6. Brak numerów stron w książce
