Amonal
Amonal to rodzaj materiału wybuchowego, klasyfikowanego jako amonit. Jest to mieszanka wybuchowa, która składa się z azotanu amonu, aluminium oraz trotylu lub innego silnego materiału wybuchowego, takiego jak DNT czy RDX. Charakteryzuje się wysoką temperaturą produktów wybuchu, co jest wynikiem silnie egzotermicznej reakcji utleniania aluminium, przebiegającej głównie według równania:
2Al + 3CO2 → Al2O3 + 3CO ΔE = −180,7 kcal
oraz
2Al + 3H2O → Al2O3 + 3H2
W wyniku wybuchu trotylu i azotanu amonu powstają dwutlenek węgla oraz para wodna.
Początkowo aluminium było stosowane w postaci pyłu, a później w formie opiłków lub płatków. Zwiększenie rozmiaru cząstek nie wpłynęło negatywnie na właściwości produktu, a wręcz spowolniło proces utleniania aluminium podczas przechowywania ładunków. Na początku amonale zawierały 2-3% węgla drzewnego, jednak później z tego zrezygnowano, gdyż nie przynosiło to żadnych korzyści.
Azotan amonu, wykorzystywany w amonalach, musi być wysokiej czystości, ponieważ zanieczyszczenia, zwłaszcza chlorki, znacznie przyspieszają utlenianie aluminium w trakcie przechowywania.
Amonale zaczęły być stosowane na początku XX wieku. Początkowo były wykorzystywane głównie w kopalniach, a później w robotach ziemnych. W zastosowaniach wojskowych używane były przede wszystkim jako ładunki do torped, bomb głębinowych oraz min morskich podczas obu wojen światowych, a także do napełniania pocisków artyleryjskich w czasie I wojny światowej.
Przykłady amonali
- alumatol – 77% azotanu amonu, 20% trotylu, 3% glinu i 3% węgla
- amonal angielski i amonal rosyjski – 65% azotanu amonu, 15% trotylu, 17% glinu i 3% węgla
- amonale rosyjskie – 76,5% azotanu amonu, 16% trotylu, 7,5% glinu lub 68% azotanu amonu, 15% trotylu, 17% glinu, lub 65% azotanu amonu, 15% trotylu, 20% glinu
- amonal francuski – 65% azotanu amonu, 15% trotylu, 10% glinu, 10% węgla
- amonal niemiecki – 54% azotanu amonu, 30% trotylu, 16% glinu
- amonal T (austriacki) – 45% azotanu amonu, 30% trotylu, 23% glinu, 2% czerwonego węgla drzewnego
- minol – 40% azotanu amonu, 40% trotylu, 20% glinu
Niektóre amonale nie zawierały trotylu.
Przypisy
Bibliografia
Mikołaj M. Korzun, 1000 słów o materiałach wybuchowych i wybuchu, Warszawa: Wydawnictwo MON, 1986, ISBN 83-11-07044-X.