Amoghawadżra
Amoghawadżra (ur. 705, zm. 774), znany również jako Amoghavajra (अमोघवज्र), w języku chińskim Bukong (不空), w koreańskim Pulkong (불공), w japońskim Fukū, a w wietnamskim Bất Không, Bất Nie Kim Cang. W chińskim nazywany również Zhizang (智藏), w koreańskim Chijang, w japońskim Chizō, a w wietnamskim Trí Tạng, co oznacza Skarbnica Poznania lub Skarbnica Mądrości (chiń. zhi = skt jñāna). W chińskim występuje także jako Emuqubazhe oraz Emuqubasheluo i Bukong Jingang (不空金剛), w koreańskim Pulkong Kŭmgang, w japońskim Fukūkongō, a w wietnamskim Bất Không Kim Cương) — był indyjski mnich buddyjski, misjonarz i tłumacz.
Życie i działalność
Urodził się w północnych Indiach. W 719 lub 720 roku przybył do Chin z mistrzem Wadżrabodhim (skt. Vajrabodhi, chiń. 金剛智), prawdopodobnie z Malabaru, znajdującego się na południu Indii. W wieku około 20 lat przyjął pełną ordynację mnisią w klasztorze Guangfu (廣福寺) w Luoyangu (洛陽). Wspólnie z Wadżrabodhim przetłumaczyli wiele sutr na język chiński. Po śmierci Wadżrabodhia w 730 roku, Amoghawadżra powrócił do Indii, a następnie udał się na Sri Lankę, gdzie zbierał teksty różnych tantr.
W 746 roku powrócił do Chin, przywożąc ze sobą 500 sutr i śastr. Oprócz tłumaczenia tekstów sanskryckich, propagował nauki jogaczary oraz buddyzm tantryczny (ezoteryczny). Z racji swoich ogromnych zasług, uznawany jest za patriarchę chińskiej szkoły tantrycznej zhenyan. Znana jest również pod nazwą mijiao zong (szkoła Tajemnej Nauki). Za swoje zasługi w sprowadzaniu deszczu w czasie suszy, otrzymał od cesarza Xuanzonga (唐玄宗) purpurową szatę.
W 749 roku uzyskał zezwolenie na opuszczenie Chin i powrót do Indii, jednak został zatrzymany w południowej części kraju. Około 756 roku, cesarz Suzong wezwał go do stolicy.
Wpływ na buddyzm chiński
Dla buddyzmu chińskiego Amoghawadżra jest niemal tak samo istotny jak Padmasambhava dla Tybetańczyków. Przetłumaczył co najmniej 108 dzieł, głównie o charakterze tantrycznym, które zostały uwzględnione w chińskiej Tripitace. Wywarł znaczący wpływ na dwór cesarski, wprowadzając coroczne ceremonie upamiętniające zmarłych, które stały się później najpopularniejszym festiwalem chińskich buddystów.
W 765 roku cesarz Daizong (唐代宗) nadał mu tytuł Daguangzhi Sanzang (Bezkresna Mądrość Tripitaki) oraz rangę ministra państwa. W 767 roku zakończono budowę dużego klasztoru Jinge na górze Wutai, który był pod kierownictwem Amoghawadżry i poświęcony bodhisattwie Mańdziuśriemu, opiekunowi Chin.
Po jego śmierci w klasztorze Daxingshan (大興善寺) zbudowano stupę, w której przechowywane były relikwie pozostawione przez mistrza.
Tłumaczenia
T – numer katalogowy w Taishō shinshū daizōkyō, Tokio, 1924-1934; K – numer katalogowy w The Korean Buddhist Canon: a Descriptive Catalogue, Berkeley 1979 r.
- Dacheng yuqie jingang xinghai manshushili qianbeiqian bodajiao wang jing [T 1177a, K 1272] razem z Wadżrabodhim.
- Jingang dingyu qiejiang sanshicheng jiujishen mimen [T 1209, K 1380]
