Amnicolidae

Amnicolidae to zróżnicowana rodzina ślimaków z podgromady przodoskrzelnych, obejmująca niewielkie gatunki słodkowodne. Liczy ona około 130 gatunków, z czego około 40 występuje obecnie. Przez długi czas była klasyfikowana jako podrodzina w rodzinie źródlarkowatych, jednak w systematyce mięczaków zaproponowanej przez Boucheta i Rocroi została wydzielona jako osobna rodzina.

Cechy morfologiczne

Ślimaki z tej rodziny mają niewielkie lub średnie rozmiary. Ich muszle mogą być stożkowate, jajowate lub jajowato-stożkowate, charakteryzują się wzniesioną skrętką. Wieczko jest mocne, zwapniałe i ma koncentryczne linie przyrostów.

Występowanie

Przedstawiciele rodziny Amnicolidae zamieszkują słodkowodne wody śródlądowe w Europie, Azji, Afryce oraz Ameryce Północnej. W Polsce występuje jeden gatunek – sadzawczak drobny (Marstoniopsis insubrica, syn. Marstoniopsis scholtzii).

Biologia i ekologia

Zajmowane siedliska

Ślimaki te zasiedlają różnorodne typy wód, takie jak drobne cieki, rzeki, stawy, jeziora oraz zbiorniki zaporowe. Preferują różne rodzaje podłoża – od mulistego po kamieniste, a także roślinność hydrofityczną. Można je spotkać płytko w litoralu, a niektóre gatunki również głębiej, w profundalu.

Odżywianie

Ślimaki te pełnią rolę filtratorów oraz zdrapywaczy, żywiąc się glonami peryfitonowymi oraz fitoplanktonem.

Podział systematyczny

Rodzina Amnicolidae obejmuje współczesne rodzaje:

Amnicola A. Gould & Haldeman, 1840 – rodzaj typowy
Colligyrus Hershler, 1999
Dasyscias F.G. Thompson & Hershler, 1991
Kolhymamnicola Starobogatov & Budnikova, 1976
Lyogyrus Gill, 1863
Marstoniopsis van Regteren Altena, 1936
Moria Kuroda & Habe, 1958
Parabythinella Radoman, 1973
Rachipteron F.G. Thompson, 1964
Taylorconcha Hershler, Frest, Johannes, Bowler & F.G. Thompson, 1994

oraz rodzaje wymarłe:

Kangxianospira F. Guo, 1982 †
Luofuspira W. Yü, 1977 †
Mesopyrgium Yen & Reeside, 1946 †
Pachychiloides Wenz, 1939 †
Protamnicola Yen, 1946 †
Pycnanema H.-Z. Pan, 1980 †
Reesidella Yen, 1953 †
Sagia Yen, 1952 †
Stantonogyra Yen, 1946 †
Subtilistriata H.-Z. Pan, 1980 †
Triasamnicola Yen & Reeside, 1946 †
Trochispira Yen, 1954 †
Yongkangia W. Yü, 1980 †

Obecnie w rodzinie Amnicolidae nie wyróżnia się podrodzin. Podrodziny Baicaliinae i Emmericiinae, które były wcześniej klasyfikowane w tej rodzinie, zostały na początku XXI wieku podniesione do rangi osobnych rodzin: Baicaliidae i Emmericiidae.