Aminotransferaza alaninowa

Aminotransferaza alaninowa

Aminotransferaza alaninowa (znana również jako ALT, ALAT, AlAT lub GPT, co pochodzi od angielskiego terminu glutamic pyruvic transferase) to enzym o charakterze narządowo niespecyficznym (EC 2.6.1.2), który odgrywa kluczową rolę w przemianach białek. Należy do grupy aminotransferaz i katalizuje odwracalny proces przenoszenia grupy aminowej z L-alaniny na kwas α-ketoglutarowy, co prowadzi do powstania kwasu pirogronowego oraz kwasu L-glutaminowego.

kwas glutaminowy + kwas pirogronowy ⇄ kwas α-ketoglutarowy + alanina

Znaczenie w diagnostyce chorób

Pomiar poziomu aminotransferazy alaninowej ma istotne znaczenie w diagnostyce laboratoryjnej, szczególnie w kontekście wykrywania chorób wątroby oraz dróg żółciowych.

Wzrost aktywności ALT, a także powiązanego enzymu AST, może być spowodowany przez:

  • martwicę mięśnia sercowego (np. zawał serca, uszkodzenia pourazowe serca po zabiegach kardiochirurgicznych),
  • choroby wątroby (zapalenie wątroby, niezależnie od przyczyny),
  • uszkodzenia mięśni szkieletowych (takie jak zmiażdżenia kończyn, inne urazy, zapalenia mięśni, a rzadziej dystrofia mięśniowa i rabdomioliza, często związane z zatruciami lub stosowaniem niektórych leków, zwłaszcza statyn),
  • stosowanie niektórych leków psychotropowych, na przykład agomelatyny czy amisulprydu,
  • intensywny wysiłek fizyczny, w tym trening siłowy (wzrost poziomu ALT jest szczególnie zauważalny u mężczyzn).

W związku z tym, że rutynowo analizuje się zarówno poziom ALT, jak i AST, w diagnostyce wprowadzono także pojęcie wskaźnika de Ritisa, który jest stosunkiem wartości AST do ALT. W normie ten wskaźnik jest większy niż jeden (co oznacza, że wartości AST są nieco wyższe niż ALT), natomiast spadek poniżej 0,9 sugeruje poważne schorzenie miąższu wątroby.

Genetyka

Izoforma cytoplazmatyczna aminotransferazy alaninowej jest kodowana przez gen GPT, który znajduje się na chromosomie 8 (8q24.3). Z kolei gen GPT2, umiejscowiony na chromosomie 16 (16q12.1), odpowiada za kodowanie mitochondrialnej izoformy tego enzymu.

Zobacz też

Inne badania laboratoryjne stosowane w diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych to:

  • aminotransferaza asparaginianowa (AST, AspT),
  • gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP),
  • bilirubina.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Enzyme entry: EC 2.6.1.2, [w:] Enzyme nomenclature database [online], SIB Swiss Institute of Bioinformatics (ang.).

Przeczytaj u przyjaciół: