Aminoacylo-tRNA
Aminoacylo-tRNA to związek chemiczny, który odgrywa kluczową rolę w procesie translacji w cytoplazmie komórek. Jego głównym zadaniem jest dostarczenie aktywowanego aminokwasu do odpowiedniego miejsca na rybosomie. Dla inicjatorowego tRNA jest to miejsce P (peptydowe), natomiast w przypadku pozostałych aminoacylo-tRNA miejsce A (aminokwasowe) jest docelowe.
Synteza
Aminoacylo-tRNA powstaje w wyniku utworzenia wiązania estrowego pomiędzy grupą karboksylową aminokwasu a grupą 2′ lub 3′-OH reszty adenozyny, która znajduje się w sekwencji CCA na 3′ końcu ramienia akceptorowego tRNA. Proces ten jest endoenergetyczny, co oznacza, że aktywacja aminokwasu wymaga energii pochodzącej z ATP. Do przeprowadzenia tej reakcji konieczna jest obecność specyficznego enzymu – syntetazy aminoacylo-tRNA. Synteza aminoacylo-tRNA odbywa się w dwóch etapach, które są katalizowane przez odpowiednią dla danego aminokwasu syntetazę. W każdym etapie potrzebna jest energia z jednego wiązania wysokoenergetycznego ATP:
- Utworzenie aminoacylo-AMP: aminokwas + ATP ⇌ aminoacylo-AMP + PPi
- Utworzenie aminoacylo-tRNA: aminoacylo-AMP + tRNA → aminoacylo-tRNA + AMP
Ogólne równanie dla aminokylacji-tRNA przedstawia się następująco:
aminokwas + tRNA + ATP + H2O ⇌ aminoacylo-tRNA + AMP + 2Pi
Przykłady modyfikacji aminoacylo-tRNA
W przypadku prokariotów, reszta metioniny przyłączona do inicjatorowego tRNA ulega formylacji, co prowadzi do powstania N-formylometionylo-tRNA.
Zarówno w prokariotach, jak i eukariotach, reszta seryny w serynylo-tRNA może być przekształcana w selenocysteinę.
Przypisy
Bibliografia
Rozdział 30. Synteza białka, [w:] Jeremy M.J.M. Berg, John L.J.L. Tymoczko, Lubert L. Stryer, Biochemia Stryera, wyd. 4, Warszawa: PWN, 2011, ISBN 978-83-01-15811-8.
