Amfiteatr w Weronie
Amfiteatr w Weronie, powszechnie znany jako Arena, to starożytny rzymski amfiteatr usytuowany w włoskiej Weronie. Jest to trzeci co do wielkości amfiteatr, ustępujący jedynie Koloseum i amfiteatrowi w Kapui.
Historia
Budowla została zbudowana w I wieku n.e. Początkowo znajdowała się poza murami miejskimi, które zostały do niej dołączone dopiero w III wieku. Na arenie amfiteatru organizowano walki gladiatorów oraz starcia z dzikimi zwierzętami. Przyjmuje się, że w starożytności mogła pomieścić do 30 tysięcy widzów.
Zewnętrzne wymiary tej eliptycznej struktury wynoszą 138,77 × 109,52 m, podczas gdy arena ma rozmiary 73,68 × 44,43 m. Do środka można było wejść przez 64 oddzielne wejścia. Konstrukcja nośna została wykonana z betonu oraz kamieni, a zewnętrzne mury pokryto cegłą i lokalnym różowym wapieniem. Do czasów współczesnych przetrwały dwie kondygnacje arkad, wyłożone tym „werońskim” kamieniem, z 44 rzędami kamiennych siedzeń. Trzykondygnacyjny pierścień zewnętrznego muru zawalił się podczas trzęsienia ziemi w 1117 roku, a do dziś zachował się jedynie mały fragment, znany jako „skrzydło” (ala). Pozostałe zniszczenia zostały naprawione w kolejnym stuleciu, a obiekt znów zaczął pełnić rolę miejskiej areny. To tam w 1273 roku na stosach spłonęło 169 patarów, przedstawicieli heretyckiego ruchu z Sirmione.
Podobnie jak wiele innych rzymskich budowli, amfiteatr po upadku cesarstwa był traktowany jako źródło materiałów budowlanych. Już w okresie renesansu podjęto pierwsze kroki w celu zabezpieczenia i konserwacji tego zabytku. W połowie XVI wieku wyróżnił się na tym polu burmistrz Hieronim Marmoreus, którego wdzięczni senatorowie uhonorowali w 1569 roku okolicznościową tablicą pamiątkową.
Arena przyciągała uwagę podróżników i pierwszych turystów zwiedzających Włochy w XVIII i XIX wieku. W 1786 roku podziwiał ją Johann Wolfgang von Goethe, który w swoim dzienniku z podróży do Włoch napisał: „Amfiteatr jest więc pierwszym znakomitym pomnikiem czasów starożytnych, który widzę; a jak świetnie zachowany!”
W 1913 roku, z okazji setnej rocznicy urodzin Giuseppe Verdiego, w amfiteatrze wystawiono operę Aida. Od tego czasu budowla stała się stałą sceną dla różnych koncertów. W 1947 roku zadebiutowała tam późniejsza słynna śpiewaczka Maria Callas. Obecnie amfiteatr może pomieścić 15 tysięcy widzów. Jako jedna z najlepiej zachowanych starożytnych budowli tego rodzaju, będzie miejscem ceremonii zamknięcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2026 roku.
