Amfiteatr w Puli (chorw. Amfiteatar u Puli) to rzymski amfiteatr, który został zbudowany w 2 p.n.e. w Puli, Chorwacja.
Konstrukcja
Amfiteatr zbudowany jest z białego wapienia i przyjmuje formę elipsy o wymiarach 132 × 105 m. Z powodu lokalizacji na stoku od strony morza, ma trzy kondygnacje, osiągając maksymalną wysokość 32,45 m, podczas gdy od strony lądu ma jedynie dwie kondygnacje. Dolna kondygnacja składa się z 32 arkad, środkowa z 72 arkad, a w najwyższej znajduje się 64 prostokątne otwory. Wejście do amfiteatru zapewniają 15 bram.
Amfiteatr miał zdolność pomieszczenia 23 tysięcy widzów, co czyni go szóstym co do wielkości obiektem tego rodzaju na świecie. Jest także jednym z najlepiej zachowanych amfiteatrów, obok Koloseum w Rzymie i Al-Dżamm w Tunezji.
Historia
Budowa amfiteatru rozpoczęła się w 2 p.n.e. za rządów Oktawiana Augusta i trwała do 14 n.e. W 79 n.e. cesarz Wespazjan, pomysłodawca rzymskiego Koloseum, zlecił rozbudowę amfiteatru, nadając mu znane dzisiaj wymiary. Legenda głosi, że uczynił to, aby spełnić życzenie swojej kochanki, Cenidy. Ostateczne zakończenie budowy miało miejsce podczas rządów Tytusa Flawiusza w 81 n.e.
W starożytności amfiteatr służył jako arena do walk gladiatorów oraz do naumachii. Od średniowiecza był źródłem kamienia dla lokalnych mieszkańców. W XIII wieku patriarcha Akwilei wprowadził zakaz dalszego rozbierania obiektu. W tym czasie organizowano tam targi i turnieje rycerskie. Weneccy dożowie planowali w 1583 roku jego rozbiórkę w celu pozyskania materiałów budowlanych na swoje pałace lub przeniesienia go w całości do Wenecji, jednak plan ten nigdy nie został zrealizowany. Ostatni raz amfiteatr posłużył jako źródło materiału budowlanego w 1709 roku, kiedy to wykorzystano go do budowy dzwonnicy przy katedrze w Puli.
W XIX wieku gubernator Ilirii Auguste de Marmont rozpoczął prace restauracyjne nad obiektem.
Współczesność
Obecnie amfiteatr dysponuje 5000 miejscami siedzącymi. Jest znany z organizacji licznych koncertów, na których występowali m.in.: Luciano Pavarotti, Andrea Bocelli, José Carreras, Anastacia, Eros Ramazzotti, Norah Jones, Zucchero, Alanis Morissette, Sinéad O’Connor, Elton John, Sting oraz Seal. Amfiteatr był również miejscem kręcenia filmu Tytus Andronikus w 1999 roku. Od 1954 roku odbywa się tam Festiwal Filmowy w Puli. Obiekt jest również uwieczniony na rewersie chorwackich banknotów o nominale 10 kun.
W amfiteatrze odbywają się również mecze hokeja na lodzie, które rozgrywa chorwacka drużyna KHL Medveščak Zagrzeb.
Panorama
Przypisy
Bibliografia
Štefan Mlakar: Das Amphitheater in Pula. 10. geänderte und ergänzte Ausgabe. Archäologisches Museum von Istrien, Pula 1997, ISBN 953-6153-05-X (Kulturhistorische Denkmäler in Istrien 1).
Linki zewnętrzne
Arena (Colliseum) of Pula (ang.)
Histria Festival. histriafestival.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-24)]. (ang.)
